11 kurumun yaptığı açıklamada, cezaevlerinde günlük iaşe bedelinin artırılması ve sağlığa erişimin önündeki engellerin kaldırılması talep edildi.
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Hak İnisiyatifi Derneği, İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şube, İstanbul Diş Hekimleri Odası, İstanbul Ses Şubeleri, İstanbul Tabip Odası, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Toplum Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ortak imzalı bir açıklama yaparak, mahpuslara ayrılan iaşe bedellerinin artırılması ve sağlığa erişimlerinin önündeki engellerin kaldırılmasını istedi.
Ortak açıklamada, toplu yaşam alanları olan hapishanelerin koronavirüs tehdidi altındaki önemli alanlardan olduğuna dikkat çekildi. Mimari yapısı nedeniyle hava sirkülasyonu ve gün ışığına erişim sorunu yaşanan hapishanelerde iaşe bedelinin sağlıklı beklenmeye olanak vermediğinin altı çizildi.
Hapishanelerdeki aşırı doluluk nedeniyle bulaş riskinin arttığına, dezenfeksiyon için mahpusların yeterli temizlik malzemesine ulaşamıyor oluşuna ve mahpusların sağlık birimlerine ulaşmasındaki zorluklara vurgu yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:
"Koronavirüsün (Covid-19) bulaş sonrası klinik enfeksiyona neden olmaması için en önemli koruyucu faktör vücudun savunma mekanizmasıdır. Vücudumuzun savunma mekanizmasının güçlü olmasında yeterli ve sağlıklı beslenmenin yeri tartışılmazdır. Dengeli ve nitelikli gıda alımı COVID-19 pandemisi ile mücadele ettiğimiz şu günlerde risk grubunda bulunan insanlar için daha da fazla önem taşımaktadır.
'GÜNLÜK İAŞE BEDELİ ARTIRILSIN'
"Günlük 8,5 TL olarak belirlenmiş olan iaşe bedeli mahpusların nitelikli ve dengeli beslenmelerini sağlayamamaktadır. Bunun yanı sıra gıda enflasyonunun yıllık olarak artmasına bağlı olarak mahpusların alım gücü düşmektedir. Gıda enflasyonun artışı ile birlikte belirlenen iaşe bedelinin de arttırılması, mahpusların günlük almaları gereken kalori seviyesinde besin ürünü almalarını sağlayacaktır."
Beslenme konusunun hapishane yönetimlerine bırakılmasının da eleştirildiği açıklamada, bu durumun sağlıklı, yeterli ve nitelikli beslenmeyi engellediği belirtildi. Açıklamada ayrıca vegan ve vejetaryan beslenmeye de dikkat çekildi. Açıklama şöyle devam etti: "Vegan vejeteryan beslenme konusunda mahpuslar ne yazık ki hapishanelerin neredeyse tamamında sıkıntı çekmektedirler. Tüketilen gıdalar için besin miktarının yeterliliği, çeşitliliği, tüketilebilme kalitesi, hijyeni ve besin değerinin korunması önemle dikkat edilmesi gereken hususlardır. Hapishanelerde belirli besin maddelerinin eksikliği özellikle bazı hastalıklara neden olabilmektedir. Vitamin ve mineral ihtiyacının karşılanması için öğünler savunma sistemini güçlendirici nitelikte sebze ve meyveler açısından zengin olmalıdır. Mevcut hali ile hapishanelerde mahpusların taze sebze ve meyveye ulaşmaları oldukça güç olmakta, hapishane kantinlerinden gıda temin etmekte zorluklarla karşılaşılmaktadır."
'BESLENME SORUNU, ADALET VE SAĞLIK BAKANLIĞININ SORUMLULUĞUNDADIR'
Sağlık-meslek, insan hakları ve hukuk örgütleri ortak açıklamada "Covid-19 pandemisinden önce de var olan ve şu an çözüme kavuşturulması zaruri olan beslenme sorununun derhal çözüme kavuşturulmasını ve mahpusların en temel insani haklarından olan gıda ve sağlığa erişim haklarının güvence altına alınmasının devletin temel sorumluluğu olduğunu yeniden hatırlatıyoruz. Covid-19 pandemisi nedeniyle binlerce insanımızı yitirdiğimiz bu dönemde Adalet Bakanlığını ve Sağlık Bakanlığını sorumluluklarını yerine getirmeye davet ediyoruz. Unutulmamalıdır ki hapishanelerdeki her bir mahpusun sağlığı bu iki kurumun sorumluluğundadır" ifadelerini kullandı.