Diyarbakır’da Kayapınar Belediyesi Kapalı Spor Salonu’nda haftasonu özyönetim gündemiyle olağanüstü toplanan Demokratik Toplum Kongresi (DTK), dün “Özyönetimlerle ilgili siyasi çözüm deklarasyonu” açıkladı, Kürt sorununun çözümü için özyönetim modeli önerdi. “Özyönetimlerle ilgili siyasi çözüm deklarasyonu” metninde Kürtçenin resmi dil olarak kabul edilmesi, yerel asayiş güçlerinin kurulması ancak bu güçlerin merkezi idare ile koordinasyon içinde çalışması, merkezi hükümetin yerel üzerindeki her türlü vesayetinin kaldırılması, trafik hizmetlerinin yerelleşmesi, adalet, sağlık, eğitim, kültür, inanç gibi birçok konuda yerel seçilmiş organların politika üretmesi, yeraltı ve yerüstü kaynaklardan yerele pay aktarılması gibi 14 maddelik talep listesi yeraldı.

‘Direnişi sahipleniyoruz’

Bildirgede “Özyönetim ilanları ile halkımızın yürüttüğü haklı ve meşru direnişi sahipleniyoruz” denildi. Avrupa Konseyi Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’ndaki çekincelerin kaldırılması istenirken, yeni anayasa yapılmasının şart olduğu vurgulandı. Bildirgede 14 madde şöyle sıralandı:

İşte o maddeler:

1 Ülke genelinde kültürel, ekonomik, coğrafi yakınlıkları dikkate alınarak bir veya birkaç komşu şehri kapsayacak biçimde demokratik özerk bölgelerin oluşturulması.

2 Tüm bu özerk bölgelerin ve kentlerin demokratik esaslarla seçilmiş meclisler ve meclisler içinden seçilmiş özyönetim organları tarafından Türkiye’nin yeni demokratik Anayasasının temel prensipleri çerçevesinde yönetilmesi. Özerk Bölgelerin halk iradesinin ayrıca TBMM ve merkezi yönetimde de demokratik esaslar temelinde temsil edilmesi.

3 Demokratik özerk bölgeler ve diğer idari birimlerde merkezi yönetimin seçilmişler üzerindeki her türlü vesayetine son verilmesi, seçilmişleri görevden alma yetkisinin kaldırılması. Merkezi yönetim organlarının, yeni demokratik anayasa ilkelerine uyulması doğrultusundaki denetimleri dışında bölgesel ve yerel yönetimler üzerindeki her türlü vesayetinin son bulması,

4 Özerk bölge ve kentlerde şehir, mahalle, köy, kadın ve gençlik meclislerinin, farklı halklar ve inanç toplulukları meclislerinin, sivil toplum örgütlerinin karar alma ve denetleme süreçlerine doğrudan katılımının sağlanması,

5 Demokrasinin derinleşmesi, kapsamlılaşması, özgür ve demokratik yaşamın sağlanması açısından kadınların meclislerde, tüm karar mekanizmaları ve özyönetim kademelerinde eşit temsilinin tanınması. Kadınların ihtiyaçları doğrultusunda meclis, komün ve toplumsal kurumlar kurabilmesi; kadın kurumları ve kadınlarla ilgili kararların tamamen kadın meclislerinin onayından geçmesi. Kadının her alanda özgür ve özerk örgütlenmesinin tanınması.

6 Gençliğin karar mekanizmaları ve özyönetim organlarında yer alması.

7 Her kademede eğitimin özyönetimlere bırakılması. Türkçenin yanı sıra bütün anadillerin de eğitim ve öğretim dili olması. Eğitim müfredatında genel müfredat dışında yeni demokratik anayasa, evrensel değerler ve insan hakları çerçevesinde yerelin tarihi, kültürel ve toplumsal özgünlükleri ve ihtiyaçları temelinde müfredata eklemeler yapılması. Türkçenin yanında yerel dillerin de resmi dil olarak kabul edilmesi.

8 Dil, tarih ve kültür alanında her türlü çalışma yapabilmek. Aynı zamanda inanç ve ibadet hizmetleri sunan kurumların özerk kurumlar olarak örgütlendirilmesinin sağlanması.

9 Bütün düzeylerdeki sağlık ve tedavi hizmetlerinin özerk yönetimlerce sunulabilmesi.

10 Yargı Sistemi ve Adalet Hizmetlerinin Özerk Bölge Modeli’ne göre yeniden düzenlenmesi.

11 Toprak, Su ve Enerji kaynaklarının Ekolojik çerçevede toplum yararına işletilmesi, denetlenmesi ve üretimden pay alma yetkisinin Özerk Bölge Yönetimi’ne verilmesi. Öz yönetimin tarım, hayvancılık, sanayi ve ticaret dahil her alanda genel demokratik anayasa ilkelerine ters düşmeden her türlü üretim ve işletme birimleri oluşturma, bu tür toplumsal ve bireysel girişimleri destekleme, teşvik etme, hibe desteği sunma yetkisine sahip olması.

12 Özerk Bölgenin yönetim alanında ve kent içinde, her türlü kara, hava, deniz ulaşım hizmetlerini sunması ve denetimini sağlaması. Trafik hizmetlerinin merkezi trafik kurumları ile uyumlu halde yerel yönetim organları denetimindeki birimlerce yürütülmesi.

13 Yukarıda belirtilen hizmetlerin sunulabilmesi için yerelde bütçelemenin Özerk Bölge Yönetimine devredilmesi ve kadın odaklı bütçelemenin esas alınması; bazı vergilerin özyönetim birimleri tarafından toplanması. Merkezin yerelden topladığı bütün vergi gelirlerinden yerele pay verilmesi.

14 Özerk Bölge Yönetiminin denetiminde, yereldeki asayişin tümünü sağlayacak resmi yerel güvenlik birimlerinin kurulması.”