15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişini Selamlıyoruz!

Tarihimizin gördüğü en büyük direnişlerden biri olan 15-16 Haziran 1970 Büyük İşçi Direnişini selamlıyoruz!

İşçi sınıfının temel haklarını geriletmeyi İş Yasası ve Sendikalar Yasası’nda yapılmak istenen değişikliklerle öngören tasarı meclise geldiğinde böylesi görkemli bir direnişle karşılaşacağı iktidarın aklından bile geçmemişti. 168 fabrikadan, 150 bin işçinin başlattığı direnişe dönemin hükümeti sessiz ve kayıtsız kalamamıştı. Şiddetle bastırılmak istenmesine, sıkıyönetim ilan edilmesine ve direnişe katılan işçilerin işsiz bırakılmakla tehdit edilmesine rağmen, direniş başarılı olmuş, Anayasa Mahkemesi ilgili değişiklikleri iptal etmişti. Büyük Direnişin etkileri 12 Eylül 1980 sonrasına kadar sürerken, 12 Eylül Cuntası bu etkileri ancak 24 Ocak Kararları ile sermaye lehine giderebilmiş, çalışma yaşamını sermayenin istediği şekle sokabilmişti.

Siyasi iktidarın emek düşmanı politikaları, günümüze kadar yoğunlaşarak sürmektedir. Özellikle 2002 yılından itibaren emekçilerin üzerinde baskı artırılmış, yapılan düzenlemeler ve yasa değişiklikleri ile işçilerin temel hakları dahi gasp edilmiştir. Ücretlerden esnek çalışmaya, yaşam koşullarından temel hizmetlerin alımına kadar tüm alanlarda büyük bir geri gidiş yaşanmıştır. İşçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetleri başlıca bir sektör haline getirilmiş ve sermayeye açılmış, emekçilerin yaşam hakları yok sayılmıştır. Ağır çalışma koşullarını, sendikasızlaştırmayı, sigortasız, güvencesiz, düşük ücretlerle çalıştırmayı, grev yasaklarını, iş kazaları ve işçi cinayetlerini meşrulaştıran dinci-sermayeci yaklaşım çalışma yaşamını emekçilerin aydınlanma kanallarını kapatan laiklik düşmanı uygulamalar eşliğinde yeniden biçimlendirilmiştir.

15 Temmuz sonrasında ilan edilen OHAL, insanca bir çalışma yaşamı isteyen tüm emekçiler önünde tehdit olarak durmaktadır. Sermaye temsilcilerine OHAL ile işçi grevlerinin yasaklandığı Bizzat Cumhurbaşkanı tarafından ifade edilmektedir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği tedbirlerinin işveren üzerinde maliyet baskısı yarattığı gerekçesiyle olumsuz yönde değiştirildiği de çekinmeden ifade edilmektedir.

TMMOB, tüm bunlara karşı geçmişten bu güne, ülkemizde emek ve insan odaklı bir çalışma yaşamı için mücadele etmektedir. Emek ve insan odaklı bir çalışma yaşamının sağlanması için koşullar bellidir;

• OHAL derhal kaldırılmalıdır.
• İş Yasası, İş Sağılığı ve Güvenliği Yasası, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası, Sağlıkta Dönüşüm Yasası, Sendikalar Yasası, Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası, Memurun Muhakematı Yasası, Devlet Memurları Yasası vb. çalışma güvenliği ve çalışma yaşamıyla ilgili tüm mevzuat insan ve emek odaklı olarak düzenlenmeli; kıdem tazminatlarını düşürme, kiralık işçilik vb. içerikli “Ulusal İstihdam Stratejisi” geri çekilmelidir.
• Grevli toplu sözleşmeli sendikalaşma hakkı bütün çalışanlara yeniden tanınmalı; kamuda ve özel sektörde hak grevi, dayanışma grevi ve genel grev yasal güvenceye alınmalı, lokavt yasaklanmalıdır.
• Sosyal güvenlik sistemi bütün ücretli çalışanları, bütün yurttaşları, işsizleri, engellileri, mağdur dul ve yetimleri, yaşlıları, kimsesizleri ve ev işlerini, eğitimi, sağlığı, sosyal yardımı, emeklilik ve işsizlik sigortasını da içeren toplumcu bir içerikle adil ve eşitlikçi bir şekilde yeniden yapılandırılmalı; tüm sosyal tarafların içinde yer aldığı, işleyişinin demokratikleştirildiği, yönetiminde çalışanların çoğunluk olduğu ve denetlediği özerk bir yapıya kavuşturulmalıdır
• Dinlenme her çalışan için bir haktır. Tüm çalışanlar için tatil olanakları yaratılmalı, 8 saatlik işgünü hakkının gasp edilmesine son verilmeli; işgünü süresi işin niteliğine göre kısaltılmalıdır.
• Asgari ücret artırılmalı ve vergi dışı bırakılmalıdır.
• Çocukların işgücü olarak üretim süreci içinde yer almaları yasaklanmalıdır.
• Esnek-güvencesiz istihdam politikası terk edilmeli; taşeronlaştırma, sözleşmeli çalıştırma ve Özel İstihdam Büroları yasaklanmalıdır. İş güvencesi tüm ücretli çalışanları kapsayacak tarzda genişletilmeli, işverenlerin her türlü keyfi ve haksız işten çıkarmaları karşısında işe kesin iadeyi içerecek şekilde düzenlenmeli, arabuluculuk uygulaması iptal edilmelidir. İşverenlerin, dava süresi boyunca işçilerin ücret ve tazminatından tüm mal varlığıyla sorumlu tutulması sağlanmalı, mahkeme sürelerinin kısaltılması için düzenleme yapılmalıdır.
• Kayıt dışı ekonomi ve kayıt dışı işçiliği engelleyici önlemler alınmalı, sigortasız işçi çalıştırma yasağı uygulanmalı, yaptırımlara işlerlik kazandırılmalı ve geliştirilmelidir.
• Özelleştirilen sağlık üniteleri ve hizmetleri kamuya devredilmeli, kamudan özel sektöre kaynak aktarımına son verilmelidir.
• İşsizlik Sigortası Fonu, yalnızca işsizlik sorununun muhatabı emekçiler için kullanılmalı, hükümet ve sermayenin amaç dışı kullanım yolları kapatılmalıdır.
• 4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Yasa ülkemiz mühendis, mimar ve şehir plancılarının aleyhine olan hükümlerden arındırılmadır.

Önümüzde emek ve insan odaklı bir çalışma yaşamında köklü değişikliklerin yaşanmasına gebe bir süreç uzanmaktadır. 24 Haziran Cumhurbaşkanı ve Milletvekili Genel Seçimlerinde, işçi ve emek düşmanlarına, emeğimizi ve alın terimizi yok sayanlara, insanca yaşamayı işçi sınıfına hak görmeyenlere karşı oylarımızı cumhuriyet, demokrasi, eşitlik, özgürlük, adalet, barış ve emekçilerin hakları yönünde kullanmak için sandığa gideceğiz ve oylarımıza sahip çıkacağız!

Dersim Gül
TMMOB Genel Sekreteri