Agos gazetesinin İstanbul Şişli Sebat Apartmanı’nda “23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı”na dönüştürülen eski çalışma ofisi, bugün ziyarete açıldı.

Mekân adını, Hrant Dink’in 23 Nisan 1996’da Agos’ta yayımlanan ‘23,5 Nisan’ başlıklı köşe yazısından alıyor.

Vicdanın, empatinin, diyaloğun, karşılıklı anlayışın önemini vurgulayarak, geçmişte yaşananlardan ders alınıp geleceğin daha yaşanabilir olması amacıyla hazırlanan mekân 145 metrekarelik bir alana kuruldu.

Hafıza Mekânı ziyaretçi programlarıyla, etkinlikleriyle, arşiviyle ve sunduğu içerik ile bir araştırma, üretim, bilgi edinme, paylaşım, diyalog ve tefekkür mekânı olarak faaliyet gösterecek.

Mekanının odaları ve anlamları

Atlantis Odası

Ziyaretçiler, mekânı Hrant Dink’in anlatıları rehberliğinde gezerken onun hayatına, mücadelesine ve ölümüne tanıklık edecek, Türkiye tarihinden kesitler bulacaklar.

Hrant Dink’in çalışma Odası 19 Ocak 2007’deki haliyle korunurken, diğer odalarda ziyaretçileri kimlik, eşitlik, hakikat ve adalet gibi kavramları sorgulamaya davet eden videolar, yerleştirmeler ve yazılar yer alıyor.

Sanatçı Sarkis’in acılardan pırlanta yaratmayı esas alan yerleştirmesi ‘Tuz ve Işık’, Almanyalı sanatçılar Horst Hoheisel ve Andreas Knitz’in ‘Büyükelçilik Kurma Projesi’ Hafıza Mekânı’nın daimi bir parçası olacak.

Sarkis: Tuz ve Işık Odası

Mekanda bulunan odalar ve anlamları şöyle:

Çok Amaçlı Etkinlik Alanı Odası: 23,5’un bir paylaşım, üretim, düşünme ve araştırma mekânı olması hedefi çerçevesinde, çeşitli atölyeler ve etkinlikler düzenleniyor. Videolar, belgeler ve fotoğraflar aracılığıyla Hrant Dink’in biyografisinden kesitlerin de sunulduğu bu alanda, ziyaretçiler ve araştırmacılar, Agos’un 1996-2007 yılları arasında yayımlanmış sayılarının yer aldığı 10 yıllık arşivine dijital ortamda ulaşabiliyor.

• Koridor Odası: Agos gazetesinde yayımlanan haberler ve manşetlerle, 1996-2007 arası Türkiye tarihinden kesitler, bu zaman diliminde yaşanan, azınlıklar açısından önemli gelişmeler, toplumsal bellekte yer edinen olaylar sergileniyor.
• Tırttava Odası: Hrant Dink’in askerlik görevi sırasında yaşadığı ayrımcılıktan yola çıkarak tasarlandı. Bu odada ziyaretçiler kendi hikâyelerini, görüntü kaydı yaparak ya da yazarak paylaşabiliyor ve daha önce paylaşılmış hikâyeleri izleyebiliyor.
• Tuvalet Korosu Odası: 1980 darbesinin ardından gözaltına alınan Hrant Dink’in, tuvaletten bozma bir hücrede yaşadığı psikolojik ve fiziki işkenceye ve dönemin anti demokratik uygulamalarına ışık tutuyor.
• Agos Odası: Agos gazetesinin kuruluş hikâyesi, başarıları, ele aldığı konular ve yarattığı etki; tanıklıklar, gazeteden kesitler, çizimler, fotoğraflar ve videolar aracılığıyla anlatılıyor.
• Atlantis Uygarlığı Odası: Hrant Dink’in Tuzla’daki Kamp Armen’de geçen, çocukluğu, mücadelesi ve Rakel Dink’le tanışma hikâyesi anlatılıyor. Ziyaretçiler bu odada, Türkiye’deki azınlıklarla ve vakıfların mülkiyet sorunlarıyla ilgili bilgiye de ulaşabiliyor.
• Güvercin Tedirginliği Odası: 2004 yılından itibaren Hrant Dink’in maruz kaldığı hedef gösterilme süreci, açılan davalar, Hrant Dink ve Agos’a karşı yapılan protestolar kronolojik olarak Hrant Dink’in anlatımı ile videolar, yazılar, belgeler, gazete haberleri ve görseller eşliğinde sergileniyor.
• Adalet Arayışı Odası: Videolar, belgeler ve tanıklıklar aracılığıyla, 19 Ocak’ta ne olduğuna, 2007’den beri süren Hrant Dink Cinayeti davasına, 19 Ocak’larda yapılan anma törenlerine ve adalet talebinin geniş kitleler tarafından ne şekilde algılandığına ışık tutuyor.
• Tuz ve Işık Odası: Sanatçı Sarkis tarafından, 23,5 için tasarlandı. ‘Acılardan pırlanta yaratma’ metaforunu esas alan ve hissetmeye, tefekküre ve hatırlamaya olanak sağlayan yapıt, mekânın daimi bir parçası olarak, Hrant Dink’in çalışma odasının arka tarafındaki balkonda yer alıyor.
• Büyükelçilik Kurma Projesi Odası: Almanyalı sanatçılar Horst Hoheisel ve Andreas Knitz’in Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesine dikkat çeken bir sanat işi; 23,5’un daimi bir parçası olarak, Çok Amaçlı Etkinlik Alanı’nda yer alıyor.

2015 yılında çalışmalara başlandı

Agos Odası

23,5 Hrant Dink Hafiza Mekânı’nın sergi tasarımı ve kürasyonu Hrant Dink Vakfı ekibi tarafından yapıldı.

Mekânın çalışmaları 2015 yılının sonbaharında başlatıldı. Hazırlık aşamasında Avrupa, Amerika, Güney Amerika ve Güney Afrika’daki on beş ülkede, yaşanmış zor anılarla yüzleşme amacıyla ortaya konmuş seksenden fazla hafıza mekânı ve müze ziyaret edildi.

Bu mekânlar arasında; Apartheid rejiminde yaşanan ayrımcı uygulamaları gün yüzüne çıkaran müze ve hafıza mekânları, Holokost döneminin toplama ve imha kampları, Güney Amerika’da yaşanan darbe döneminde gizli tutuklama ve işkence yeri olarak kullanılmış hafıza mekânları ve müzeler ziyaret edildi; alanın uzmanlarıyla görüşmeler yapıldı ve İstanbul’a davet edilen birçok uzmanın deneyimlerinden ve önerilerinden yararlanıldı.

Dünyadaki hafıza mekânları ağının; hafızayı yaşatarak yeni nesillere aktarma çabasıyla toplumsal dönüşüme katkıda bulunan ve evrensel değerleri teşvik eden bu uluslararası girişimin bir parçası olmaktan gurur duyuyoruz.

Girişler ücretsiz

Koridor Odası

23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı, 60 adet video, yüzlerce fotoğraf, Agos’un 2007 tarihine kadarki tüm arşivini, mültimedya gibi tekniklerle ziyaretçilerle buluşturuyor.

Girişlerin ücretsiz olduğu mekâna videolar sesli rehber aracılığıyla Türkçe, İngilizce ve Ermenice olarak izlenebilir.

Mekân Salı, Çarşamba, Perşembe ve Cuma günleri 10.00-17.00 saatlerinde, Cumartesi ve Pazar günleri ise 10.00-18.00 saatlerinde ziyaret edilebilir.

Kaynak: Gazete Karınca