Genel-İş Sendikası tarafından hazırlanan rapor 919 bin gencin işsiz kaldığını 1 milyon gencin ise kayıt dışı çalıştığını ortaya koydu.
Türkiye’de genç nüfusun çalışma hayatına katılımını ve işsizlik ile ilgili sorunlarını görünür kılmak amacıyla Genel-İş Sendikası tarafından hazırlanan rapor, gençlerin, ekonomik, toplumsal sorunların yanı sıra işsizlik sorunuyla boğuştuğunu ortaya koydu.
- Rapora göre, Türkiye’de ise genç işsizlik,OECD’ye üye ülke ortalamasının üzerinde, AB’ye üye ülke ortalamasının altında. Türkiye’de 15-24 yaş arası genç işsiz ortalaması yüzde 18.5. Erkeklerde bu oran yüzde 16.5, kadınlarda ise yüzde 22.2.
- Sayısal olarak bakıldığında Türkiye’de toplam 3 milyon 57 bin işsizin, yüzde 30’u yani 919 bininin gençlerden oluştuğu görülüyor.
- Genç işsizlik içerisinde en yüksek orana sahip grup ise üniversite mezunları. Yükseköğrenim mezunlarının yüzde 29.5’i işsiz. Üniversite mezunlarında genç kadın işsizliği yüzde 35.9, genç erkek işsizliği yüzde 21.5.
- Üniversite mezunlarından sonra en çok işsizlik oranı genel lise ve mesleki lise mezunlarında. 15-24 yaş arası en düşük işsizlik oranı okuma yazma bilmeyen gençlerdeyken, en yüksek işsizlik oranının yükseköğrenim mezunlarında.
- Türkiye’de üniversite mezunu gençlerin yüzde 53’ü çalışma olanağı bulurken, mesleki lise mezunlarının yüzde 44’ü, genel lise mezunlarının ise sadece yüzde 25’i istihdam edilmekte.
- Ayrıca 15-24 yaş arası genç erkekler, genç kadınların yaklaşık iki katı daha fazla istihdam edilmekte.
- İşsizliğin yanı sıra gençler bir de kayıt dışı çalışma sorunu yaşıyor. Her üç genç çalışandan biri kayıt dışı çalışıyor. 3 milyon 117 bin ücretli, maaşlı çalışan gencin 1 milyonu kayıt dışı çalışmakta.Yani ücretli çalışan gençlerin yüzde 33’ü kayıt dışı.
- Kayıt dışı çalışma oranlarının bu kadar yüksek olması gençleri, güvenceli gelecekten uzaklaştırmakta ve daha çok günü kurtarmaya dönük çalışma biçimlerinde istihdam edilmelerine neden olmakta.
- İstihdamın sektörel dağılımına bakıldığında gençlerin en çok hizmet sektöründe, en az da tarım sektöründe çalıştığı görülüyor.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2015 verilere göre gençlerin istihdam oranları sanayide yüzde 27.1, inşaatta yüzde 10.7 ve hizmetlerde yüzde 55.8. Tarım sektöründe ise sadece yüzde 4.7.
Raporu hazırlayan Genel-İş, genç işsizliğin önlenmesi amacıyla şu çözüm önerilerini sıraladı:
- Eğitim sistemi gençlerin yeteneklerini geliştirici ve destekleyici biçimde şekillendirilmeli.
- Genç istihdamını arttırıcı kamu yatırımları yapılmalı ve gençlerin düzenli iş yaşamına geçişleri kolaylaştırılmalı.
- Gençlerin işsizlikle mücadele ve istihdam yaratmaya yönelik uygulanacak politikalarda özellikle genç kadınların eşit biçimde iş gücüne dahil olabilmeleri için cinsiyet eşitliğine dayalı kamu politikaları hayata geçirilmeli.
- Gençlere sağlanacak sosyal yardımlarla işsizliğin ortaya çıkardığı etkenler azaltılmalı.
- Gençlerin ucuz iş gücü olarak görülmesi ve kayıt dışı çalışmaları engellenmeli.