24 Haziran seçimlerinde sandık güvenliğini sağlamak için siyasi partiler, demokratik kitle, emek ve meslek örgütleri tarafından kurulan; seçimden sonra da sağlıklı sonuçları yayımlamadığı gerekçesiyle sık sık eleştirilen Adil Seçim Platformu 24 Haziran seçimlerine ilişkin açıklamada bulundu.
Raporun ilk bölümünde 24 Haziran seçimlerinin OHAL koşullarında gerçekleştirilmesi, Kanun Hükmünde Kararnameler ile yüzbinlerce kamu emekçisinin işten çıkarılması, basın-yayın kuruluşunun kapatılması, 25 Nisan 2018’de Seçim Kanunu’nun değiştirilmesi nedeniyle adil olmadığına dikkat çekildi.
AKP kamu kaynaklarını propaganda için kullandı
Bununla birlikte seçim yasaklarına rağmen bakanların makam araçlarıyla seçim çalışması yaptığı, yasalara aykırı şekilde açılış ve temel atma törenlerinin yapıldığı ve YSK’nin bu yasakları denetlemediğinin de altı çizildi. AKP’nin seçim propagandasında kamu bütçesini keyfi bir şekilde kullanarak 23 milyar TL emekli ikramiyesi verdiği, 25 milyar TL değerinde vergi affı çıkarıldığı vurgulandı. 24 Haziran’a kadar TRT’de de ise Cumhur İttifakı’na 181 saat ayrılırken, Millet İttifakı ve HDP’ye toplamda 21 saat 30 dakika yer verildiği belirtildi.
14 başlıkta ihlal
Raporda yaşanan ihlaller ise şu şekilde sıralandı:
Mühürsüz pusula
Başkası adına oy kullanma
Güvenlik gücü müdahalesi
Oy kullanmanın engellenmesi
Seçim görevlilerine saldırı/müdahale,
Kabine birden çok kişinin girmesi
Açık oy kullanımı
Toplu oy kullanımı
Oy pusulasının fotoğrafının paylaşılması
Parti görevlilerinin müdahalesi
Propaganda yasağının ihlali/parti sembolü kullanılması
Tehdit içerikli paylaşım
Oy sayım – dökümünün izlenmesinin engellenmesi
142 belgesinin oy kullanma işleminden sonra teslim edilmemesi
Başta İstanbul ve Urfa olmak üzere ihlallerin yoğunlaştığı iller aşağıdaki haritada görülmektedir.
İhlallerin yanı sıra Yüksek Seçim Kurulu’nun doldurulması zorunlu olan alanların doldurulmadığı tutanakları da geçerli saydığı belirtilen raporda şu ifadelere yer verildi:
“YSK’nin bu konuda yeterli eğitim vermediği görülmektedir. YSK tam doldurulmamış sandık tutanaklarını da geçerli saymıştır. Hatırlanacağı üzere seçimlerden hemen önce sandık kurulu başkanlarının “kamu görevlisi” kişilerden belirlenmesine ilişkin yasal düzenlemeye gidilmiştir. Kamu görevlisi bir sandık kurulu başkanının sandık sonuç tutanağında yer alması gereken birçok önemli alanı doldurmaksızın kurul üyelerine imzalatması ve bu eksik haliyle ilçe seçim kuruluna teslim edebiliyor olması gibi vakalar tespit edilmiştir.”
415 bin sandık görevlisi, 176 bin 945 teyit edilmiş tutanak
Raporda 180 bin 477 bin sandıkta oy kullanıldığı ifade belirtildi. Bu sandıklarda ASP olarak 415 bini sandık görevlisi olmak üzere toplamda 700 bin kişinin sandık güvenliği için görevlendirme yapıldığı ifade edildi. Ayrıca Adil Seçim Platformu’nun genel seçime ilişkin 176 bin 945 tutanağın, cumhurbaşkanlığına ilişkin ise 176 bin 680 tutanağın teyit ettiği vurgulandı.
Site neden çalışmadı?
Adil Seçim Platformu tarafından seçim sonuçlarının adilsecim.net üzerinden YSK’den daha hızlı bir şekilde açıklanacağı ifade edilmişti. Fakat seçim günü adilsecim.net’te 21.00’a kadar herhangi bir sonuç alınamamıştı. Bu gecikmenin Adil Seçim Platformu bileşeni siyasi parti ve seçim güvenliği organizasyonlarından gelen verilerde entegrasyon sorunundan kaynaklandığı belirtildi. Sorunun çözülmesinin ardından 21.00 itibariyle düzgün bir şekilde çalıştığı kaydedildi.
Raporda özeleştiri de var!
Sonuçların açıklanmasına ilişkin raporda şöyle bir özeleştiri de yer aldı:
“Adil Seçim Platformu, asıl görevi olarak tanımladığı sandık güvenliğinin yanı sıra, AA’nın manipülasyon çabalarını engelemek için gelen talepler üzerine seçim arifesinde seçim sonuçlarını canlı yayınlama kararı vermiş, kısa bir sürede hazırlıkları tamamlamaya çalışmıştır. Fakat, ASP uygulamasında seçim öncesinde deneme ve simülasyon çalışması gerçekleştirilmediğinden, olası aksaklıklar önceden telafi edilememiştir. Bu sebeple de seçim sonuçlarını açıklamak konusunda toplumda yarattığı beklentiyi karşılayamamıştır. Yukarıda belirtilen teknik aksaklıklar bir araya geldiğinde seçim günü murad edilen ve ilan edilen zamanda bu işlev yerine getirilememiştir.
Anadolu Ajansı verilerine güvenilmemesi toplumda gözlerin Platforma çevrilmesine neden olurken, sonuçların zamanında açıklanamaması güven sarsıcı bir etki yaratmıştır. Platform kamuoyuna sonuçların açıklanmasını geciktiren eksiklikler ve teknik aksaklıklara dair zamanında bilgilendirme yapamamıştır. Zamanında bilgilendirme yapılamaması ise spekülasyonların güçlenmesine ve kaygı ortamının artmasına zemin sağlamıştır.
Anadolu Ajansı sandık verilerini YSK’dan almamaktadır. Doğrudan sandık başından alarak sandık tutanağı, birleştirme tutanağı ve YSK teslimi gibi bir süreden tasarruf etmektedir. Dolayısıyla ASP başta YSK’ya alternatif olan modelini AA’ya alternatif hale getirerek hata yapmıştır. Bu noktada ASP AA ile farklılaşan yöntemini açıklamayı sürece dahil etmediği için telafi de edememiştir”
