İSTANBUL

Kartal’da bulunan Cevizli Tekel fabrikasının satılmasının ardından Tekel arazisinde park ve deprem toplanma alanı yapılmak yerine özel bir üniversiteye bedavaya verildi. Aylarca protesto eylemi düzenleyen vatandaşlar arazinin özel üniversiteye verilmesini engelleyemedi. Ancak aradan geçen yıllar sonra Cevizli Tekel alanına bedavaya yerleşen Şehir Üniversitesi, Marmara Üniversitesi’ne devredildi ve arazisi de Maliye’ye verildi. Bugün yine Cevizli Tekel alanına toplanan vatandaşlar, alanın tekrar halka verilmesini istedi.

“Bizim olanı geri istiyoruz alanın halka geri verilmesini istiyoruz”

Bugün Cevizli Tekel Dayanışması tarafından organize edilen eylemde,vatandaşlar Cevizli Tekel alanının park ve deprem toplanma alanı yapılmasını istedi. Cevizli Tekel Dayanışması öncülüğünde çok sayıda kişinin katıldığı eylemde “Bizim olanı geri istiyoruz” denilerek, alanın halka geri verilmesi istendi. Dayanışma’dan  ve yıllardır direnişin öncü isimlerinden olan Ali Kemal İpek’in de açıklamalarda bulunduğu eylemin  basın açıklamasını  ise TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi Başkanı Esin Köymen okudu.

Köymen yaptığı açıklamada şu görüşlere yer verdi:

Cevizli Tekel Alanının Şehir Üniversitesi’ne bedelsiz devrinin mahkeme tarafından iptal edilmesi imarı 2009 yılından ben sürdürülen mücadelenin, onlarca davanın ve Cevizli Tekel Dayanışması’nın mücadelelerinin sonucudur. Ahmet Davutoğlu’nun kurucu üyesi olduğu ve bir dönem başkanlığını yaptığı, 31 Mayıs 2008 tarihinde kurulan Bilim ve Sanat Vakfı’na ait Istanbul Şehir Üniversitesi, kurulduktan 2 ay sonra, 21 Temmuz 2008 tarihinde Cevizli’deki Tekel’e ait 450 dönümlük arazinin 49 yıllığına kendilerine tahsis edilmesini istedi- ki bu tarihte alan henüz Maliye hazinesine devredilmemişti.

2001 yılında özelleştirme kapsamına alınan Tekel’in, Cevizli’deki arsalarından 201 ve 237 numaralı parseller 28 Kasım 2008 tarihinde “Tekel’in sözde vergi borcuna karşılık” Maliye hazinesine devredildi. Toplamda yaklaşık 315 bin m2’lik bu alanın Özelleştirme İdaresi kararıyla Maliye hazinesine devri, dönemin örgütlü sendikası Tek Gıda İş tarafından yargıya taşınmış ve devir iptal edilmişti.

Bu dava, özelleştirmeler nedeniyle işlerinden edilen Tekel çalışanlarının haklarıyla ilgili yapılan pazarlıklar yüzünden sendika tarafından geri çekilmiş, tarafı kalmayan dava devam etmemiş ve bahse konu parsellerin Maliye hazinesine devri gerçekleşmişti.

Bu devirden sonra, 21 Nisan 2009 tarihinde 2.970.000 TL tahmini bedelle açılan ihaleyi adrese teslim şeklinde, tek katılırım olan İstanbul Şehir Üniversitesi, 7.972.000 TL’lik teklifiyle kazanmış ve alanın üniversite olarak planlama çalışmalarına başlamıştır. İçerisinde endüstri mirası yapıların ve 4.100 adet tescilli ağacın olduğu alanla ilgili yapılan olanlara TMMOB Mimarlar Odası tarafından “plan iptal” davaları açılmış, tahsis işlemi yapılan 237 parsel (296.159 m2) ile ilgili davalar devam ederken, 2013 yılında Özelleştirme Yüksek Kurulu kararıyla dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da imzasıyla Tekel’e ait arsalardan toplamda yaklaşık 70 bin m2’lik 2 adet parsel daha Şehir Üniversitesi’ne tahsis edilmek üzere Maliye hazinesine devredildi. 2015 yılında ise, dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu başkanlığında toplanan Özelleştirme Yüksek Kurulu, Tekel’e ait toplamda 408.442 m2’lik 8 adet parseli Şehir Üniversitesine “bedelsiz olarak” devretti.

Böylece Darphanenin olduğu parsel ve Arkeolojik kazı çalışmalarının yapıldığı parsel hariç Cevizli Tekel’ın tüm alanı Şehir Üniversitesine bedelsiz olarak verilmiş oldu. Üniversite alanı olarak planlanan parselin, bedelsiz devir işlemine TMMOB Mimarlar Odası tarafından açılan dava sonucunda Danıştay 27 Eylül 2016 tarihinde “yürütmenin durdurulmasına” 4 Temmuz 2019 tarihinde de “bedelsiz devir işleminin iptaline” karar vermiştir.

“Alanın halkın kullanımına açılması için mücadele ediyoruz”

Bizler, TMMOB’ye bağlı meslek odaları, bölgede yaşayanlar, demokratik kitle örgütleri, siyasi partiler, mahalle örgütleri olarak Cevizli Tekel Dayanışması’nı kurduk ve 2009 yılından beri Cevizli Tekel alanının halkın kullanımına açılması için mücadele ediyoruz. Alan, bölge halkının ihtiyaçları doğrultusunda kullanılmak üzere Kartal Belediye Başkanlığı tarafından defalarca talep edilmiş ve bu talep karşılık bulmamıştır. Ancak son süreçte siyasi yol ayrımına giren taraflar, birbirlerini suçlarken süreçteki tüm hukuksuzluğu da gözler önüne sermiştir. Ayrıca, devir iptalinin ardından muhalefet partisi tarafından Şehir Üniversitesi’ne yapılan ziyaretler ve ‘yazıktır, günahtır’ açıklamaları da büyük talihsizliktir.

Tahsis ve devir işlemleri sürecinde yapılan haksızlıklara ve hukuksuzluklara taraf olanlar TMMOB’un açtığı “kasıtlı dava” tanımlamalarıyla kendilerini aklayamazlar.

“Bizim olanı, bizden çalınanı geri istiyoruz”

Taleplerimiz o günden beri değişmedi. Cevizli Tekel kamusal alanı, doğal ve arkeolojik sit alanı olma özellikleri korunarak içindeki Tekel’e ait endüstri mirası yapılarla birlikte, halka açılmalıdır.

Depremi bekleyen İstanbul’da afet anında bölge halkının toplanma alanı olarak düzenlenmelidir. Cevizli Tekel alanı, kamusal özelliği korunarak ve kanun yararına kullanılmak üzere ilçe belediyesine devredilmelidir. Bizim olanı, bizden çalınanı geri istiyoruz.