İran’ın Türkiye sınırına yakın Kotur ilçesinde meydana gelen 5,8 büyüklüğündeki deprem Van’da can kaybına neden oldu. Kerpiç evlerin yıkılması sonucu 9 kişi öldü.
Türkiye-İran sınır bölgesinde meydana gelen deprem Van ve çevre illerde hissedildi. Kandilli Rasathanesi depremin şiddetini Richter ölçeğiyle 5,8 olarak ölçtü. Yerin 5 km altında meydana gelen deprem İran’la birlikte Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan’da da hissedildi. Tahran Üniversitesi Sismoloji Merkezi verilerine göre ise 6 kilometre derinlikte meydana gelen depremin büyüklüğü 5,7.

Van’ın Başkale ilçesine bağlı Kaşkol, Güvendik, Özpınar ve Gelenler mahallerinde bazı kerpiç evler ve ahırlar yıkıldı. En büyük yıkımın olduğu Başkale’ye bağlı Elbis [Özpınar] köyünde ölenlerden 4’ü çocuk. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, depremde 37 kişinin de yaralandığını duyurdu. Bakanlığın verdiği bilgiye göre yaralılardan 9’unun durumu ağır.

Validen 'can kaybı' yok açıklaması

Başkale Gelenler Mahallesi’nde hissedilen depremde, kerpiçten yapılan bazı binaların yıkıldığı görüldü. Söz konusu köylere kar nedeniyle uzun zamandır ulaşımın olmadığı kaydedilirken, yetkililer ve kurtarma ekipleri köylere doğru hareket etti. Depremin ardından açıklama yapan Van Valisi ve Van Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum olarak atanan Mehmet Emin Bilmez, can kaybı olmadığını ve sadece bir kişinin yaralandığı açıklamasını yaptı. Ancak açıklamanın yapıldığı saatlerde ölü sayısının en az 4 olduğu bilgisi yer aldı. Valiliğin depremin sonuçları hakkında bilgi sahibi olmaması, çeşitli soru işaretlerini beraberinde getirdi.

AFAD’ın depreme ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Alınan bilgilere göre, enkaz altında kalan vatandaşımız kalmadığı için arama kurtarma çalışmaları sonlandırılmıştır. İhtiyaca yönelik kullanılmak üzere ilk etapta 1160 adet 16,5 metrekare çadır, 120 adet 28 metrekare çadır, 6 bin 120 adet battaniye, 616 adet yatak ve bin adet ısıtıcı bölgeye sevk edilmiştir.

Depremin ardından açıklama yapan Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk ise, Başkale, Saray ve Gürpınar’da birkaç köy okulunda ufak çaplı hasar meydana geldiğini belirtti. Selçuk “Kesin hasar tespiti tamamlanıncaya kadar geçici süreyle taşımalı eğitim gerçekleştireceğiz” dedi.

Kandilli Rasathanesi’ne göre Van-İran sınır bölgesinde sarsıntılar sürdü. Akşam saatlerinde ise Hoy kenti merkezli 5.9 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Merkez üssüne 8.97 kilometre mesafedeki deprem Van’ın Başkale ilçesi ve diğer ilçelerde yoğun hissedilirken, çevre illerde de paniğe neden oldu.

Elazığ’da ders zili bugün çalacak

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, 24 Ocak’ta Elazığ’da meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremden sonra verilen aranın ardından eğitime bugün başlanacağını bildirdi.

Depremden hemen sonra bölgede yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda hafif, orta ve ağır düzeyde hasar gören eğitim kurumlarının belirlendiğine işaret eden Selçuk, “Bölgede 98 okul binamızı kullanım dışı bırakma kararı aldık. Elazığ’da 33 okul, Malatya’da 32 okul, Adıyaman’da 14 okul, Diyarbakır’da 18 okul ve bir atölye bulunuyor” dedi.

Akhisar’da 4,5 büyüklüğünde deprem

AFAD’dan yapılan açıklamaya göre, dün saat 15.40’ta merkez üssü Manisa’nın Akhisar ilçesi olan 4,5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Manisa Valiliği’nden yapılan açıklamada “An itibari ile depremden kaynaklanan herhangi bir olumsuzluk bulunmamaktadır. ” ifadelerine yer verildi.

Öncelik dönüşüm olmalı

İran’daki depremin ardından açıklamada bulunan deprem uzmanı Prof. Naci Görür “Deprem kuşaklarındaki yapıları kökten elden geçirmenin zamanı geldi de geçiyor bile” dedi ve ekledi: “Deprem Başkale fayının (BşF) biraz doğusuna ve Hasan Timur Fay Zonunun (HFZ) güneyine düşüyor. Fay çözümleri yapılınca belki hangi fay üzerinde olduğu netleşecek. Başkale’den hayli uzak ve 5.8 büyüklüğünde olan bu depremin bu beldemizde bu kadar hasar yapmış olmasının nedeni yine kalitesiz yapı stoku. Artık deprem kuşaklarındaki yapıları belirli bir program dahilinde kökten elden geçirmemin zamanı geldi de geçiyor bile. Artçı depremler olacaktır. Hasarlı binalardan uzak dursunlar.”

İran medyası: En az 75 yaralı

İran resmi haber ajansı, en az 75 kişinin deprem nedeniyle yaralandığını duyurdu. İranlı yetkililer, bölgeye arama kurtarma ekiplerinin sevk edildiğini söyledi. Devlet televizyonuna konuşan İranlı bir yetkili, depremden 43 köyün etkilenmiş olabileceğini aktardı. Yetkili, 43 köyden bazılarında yüzde 10 ile yüzde 100 arasında hasar oluştuğunun belirtildiğini ancak can kaybı olmadığını ifade etti.

5,8’lik depremde insanlar ölüyor: ‘Diyecek söz kalmadı’

İnşaat Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı İsmet Bilmez, merkez üssü İran olan depreme dair BirGün’e konuştu. Bilmez, şöyle dedi: “İşin acı kısmı, 5,8’lik depremde hâlâ insanlarımız ölüyor. Bizim irdelememiz ve konuşmamız gereken konu budur. Acı olan tablo bu dönüştürülmesi gereken ama dönüştürülemeyen evlerdir. Hâlâ kerpiç evlerde kalmak zorunda kalan insanlar var, bizim sıkıntımız bu.”

Bir heyet oluşturup bugün bölgeyi ziyaret edeceklerini aktaran Bilmez, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Oralarda hava ciddi derecede soğuk… Barınma ihtiyacı karşılanmalı çünkü insanlar bu soğukta dışarıda kalmak zorunda. Biz depremler olduğu zaman depremi hatırlıyoruz. Oysa bir deprem ülkesi olduğumuz gerçeğini unutmamız gerek. Olası küçük depremlerde bile risk altında olan yapılar var. Bunların hızlı şekilde dönüştürülmesi gerekiyor. Ancak bu insanların bunları dönüştürmek için gücü yok; sosyal devlet anlayışı ile bu yapıları dönüştürmek gerek. 5,9’luk deprem ile insanlar ölüyor, diyecek başka bir söz bulamıyorum.”

Yapı stokunun yüzde 80’i depreme dayanaksız

Deprem Uzmanı Prof. Dr. Süleyman Pampal, ülkenin tamamının deprem tehlikesi altında olduğunu ve yapı stokunun yüze 80’inin depreme dayanıksız olduğunun altını çizdi. Depremin, sınırın iki tarafında da devam eden bir fay üzerinde olduğunu belirten Prof. Dr. Pampal, şöyle konuştu: “Fay, Başkale’den başlayıp İran sınırına uzanıyor ve İran’da da devam ediyor. Ama bizim diğer ana faylarımız kadar büyük ve tehlikeli değil. Orta büyüklükte deprem yaratma potansiyeli olan bir fay. 16 Şubat’ta zaten Başkale civarında 4,7 büyüklüğünde bir deprem olmuştu. Sonrasında 4,3 ve 4,4 büyüklüğünde bir iki tane daha aynı fayın üzerinde deprem meydana gelmişti. Bugün de merkez olarak İran deniliyor ama zannediyorum, sınırın iki tarafında devam eden ortak bir fay bu. 5,9 çok büyük değil ama anlaşıldığı üzere yerleşim alanları, köyler, kırsallar tam da fayın üzerinde. Yapılar çok kötü. Depreme dayanıksız kerpiç, taş, çamur harçlı yapılar nedeniyle ne yazık ki can kaybı ve yaralanmalar oldu.”

Kaynak: BirGün