DİSK Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) açıkladığı Kasım 2017 istatistiklerini değerlendirdi ve rapor hazırladı.

TÜİK verilerine göre dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 10,3, mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik oranı ise yüzde 10,2 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsiz sayısı 5 milyon 981, geniş tanımlı işsizlik oranı ise 17,6 olarak hesaplandı.

Genç işsizlik oranı yüzde 19,3, Kadın işsizliği yüzde 13,4 olarak açıklandı. Genç kadın işsizliği yüzde 25, tarım dışı genç kadın işsizliği ise yüzde 29,8 olarak hesaplandı.

Yüksek öğrenim işsizliği yüzde 12,2 olurken, eğitim ve istihdamda olmayan gençlerin oranı yüzde 22,9 olarak gerçekleşti. SGK verilerine göre ise zorunlu sigortalı sayısı artışı 1 milyon 202 bin oldu. Stajyer ve kursiyer sayısı 1 milyon 160 bin olarak açıklandı.

İŞ BULMAKTAN UMUDU KESENLERİN SAYISI 621 BİN

TÜİK verilerine göre, dar tanımlı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1,8 puan azalarak yüzde 10,3 olarak açıklandı. DİSK-AR’ın raporunda, “Geniş tanımlı işsizlik ise vahametini koruyor. Ümitsiz olanların sayısı 621 bin olarak açıklanırken, iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı ise 1 milyon 598 olarak hesaplandı” denildi.

TÜİK tarafından kullanılan standart işsizlik tanımı, belirlenen dönem içinde çalışmayan kişilerden, iş aramak için son 4 hafta içinde iş başvurusu yapmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek 15 ve daha yukarı yaştaki kişileri kapsıyor.

‘NE EĞİTİMDE NE İSTİHDAMDA OLAN GENÇLERİN ORANI YÜZDE 23,9’

Genç işsizliğinin 19,3 olduğu belirtilen raporda, “Dar tanımlı işsizlik sayısındaki düşüşe rağmen dezavantajlı grupların işsizlik oranları yüksekliğini koruyor. Tarım dışı işsizlik yüzde 12,1, genç işsizliği yüzde 19,3 olarak gerçekleşti. Ne eğitim ne istihdam olan gençlerin oranı ise yüzde 23,9 olarak açıklandı” ifadelerine yer verildi.

Raporda, eğitim durumuna göre kadınlar ve erkekler arasındaki işsizlik oranlarında farklılıklar olduğu, belirtildi:

“Eğitim durumuna göre işsizlikte kadın ve erkeklerde ciddi uçurum söz konusu. Yüksek öğrenim işsizliği yüzde 12,2 olarak açıklandı. Cinsiyete göre incelediğimizde ise erkeklerde yüzde 9 olan yüksek öğretim işsizlik oranı, kadınlarda yüzde 16,6 olarak hesaplandı.”

‘İSTİHDAM ‘ARTIŞI’ STAJYER VE ÇIRAKLAR ÜZERİNDEN YÜKSELİYOR’

TÜİK verilerinde Kasım ayında, geçen yılın aynı dönemine göre istihdam 1 milyon 448 bin kişi arttığı açıklandı. Raporda artışın, SGK verileri incelendiğinde artışın çırak ve stajyer sayısındaki yükselmeden kaynaklandığı ifade edildi.

Raporda, “SGK verilerine göre son bir yılda (Kasım 2016-2017) sigortalı çalışan sayısında 1 milyon 852 bin artış yaşanmıştır. Ancak bu artış sigortalılık türleri açısından ciddi farklılıklar göstermektedir. Kasım 2016 yılında 423 bin olan çırak, stajyer ve kursiyer sayısı Kasım 2017’de yüzde 261 artarak 1 milyon 107 bine yükselmiştir” denildi.

‘HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESÜ 37,5 SAATE DÜŞÜRÜLMELİ’

Raporda, işsizliğin azaltılması ve istihdamda kalıcı artışı için şu öneriler sıralandı:

“- ‘Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması’ ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.

– Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.

– İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.

– Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.

– Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun ‘insana yaraşır iş’ yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.

– Kiralık işçilik yasası (6715) Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmelidir.

– Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

– Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimi işçi statüsüne geçirilmelidir.

– İş başında eğitim adı altında çırak ve stajyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.

– İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.

– Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.”