Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), "Covid-19 salgınının çalışma yaşamına etkileri" başlıklı araştırmanın sonuçlarını İstanbul Tabip Odası'nda düzenlediği basın toplantısında açıkladı.

DİSK Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu, pandemi sürecinde söz söyleyen tek konfederasyon oldukların dile getirdi ve bu misyonlarından geri adım atmayacaklarını kaydetti.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, dünyada ve Türkiye'de yaşam koşullarının daha da ağırlaştığı bir sürece girildiğini söyledi. Salgının en yakıcı halini tüm dünyada işçi ve emekçilerin yaşadığını belirten Çerkezoğlu, kamuoyuyla paylaşacakları araştırmanın önemine dikkat çekti.

'İSTİHDAM KAYBI YÜZDE 39'A ULAŞTI'
Salgın nedeniyle istihdam ve iş kaybının 13 milyon düzeyine ulaştığını vurgulayan Çerkezoğlu, "Geniş tanımlı işsizlik ve istihdam kaybı oranı yüzde 39'a ulaştı. Salgın büyük bir istihdam depremine yol açtı, yüzlerce işyeri kapandı. Salgın yalnızca işsizliği değil aynı zamanda gelir eşitsizliğini, toplumsal adaletsizliği ve yoksulluğu daha da artırdı ve artırmaya devam ediyor" dedi.

Türkiye'de vaka ilk ortaya çıktığında hükümeti uyardıklarını hatırlatan Çerkezoğlu, sadece politika önermekle kalmadıklarını aynı zamanda da salgının işçilere dönük etkileri konusunda da bilimsel veri üretmeye çalıştıklarını dile getirdi.

Araştırmanın Covid-19'un işçiler üzerindeki etkisini ortaya koyduğunu söyleyen Çerkezoğlu, "Altını çizmek istediğim bir diğer husus ise örgütsüz ve kayıtsız işyerlerinin durumudur. Sendikalı işyerlerinde karşılaştığımız kayıplar ve zorluklar düşünüldüğünde Covid-19'un sendikasız ve kayıtsız işyerlerinde çalışan emekçiler üzerinde çok daha büyük tahribat yarattığını söylemek mümkündür" ifadelerini kullandı.

'İKTİDAR KAYIPLARI GİDERECEK ÖNLEMLERİ ACİL ALMALI'
Saha verilerinden elde ettikleri bulguların daha önceki öngörüleri doğrular nitelikte olduğunu kaydeden Çerkezoğlu, Covid-19'un işçilerin sağlığı, geliri ve işini ciddi biçimde tehdit ettiğini söyledi. Çerkezoğlu, "Salgına karşı akıl ve bilimle mücadele edilmeli ve işçilerin ve çalışanların yaşadığı kayıpları giderecek sosyal ve ekonomik önlemler acilen alınmalıdır" dedi.

'SALGIN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA BİÇİMLERİNDE CİDDİ DEĞİŞİKLİKLERE NEDEN OLDU'
Çerkezoğlu, önümüzdeki günlerde raporun detaylarının kamuoyuyla paylaşılacağını dile getirdi.

Çerkezoğlu, 15 başlık halinde hazırlanan araştırmayı şöyle özetledi:

-DİSK üyelerinin yüzde 63'ünün çalışma biçimi değişti. Kısa çalışma, evden çalışma, uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma yaygınlaştı. İzin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte işçilerin bir bölümü yıllık izne veya kronik hastalığı nedeniyle idari/ücretli izne çıkarıldı.

-Özel sektörde işçilerin yüzde 76'sının çalışma biçimi değişti. DİSK üyesi kadın işçilerin yüzde 81'inin çalışma biçimi değişti.

'ÜYELERİMİZ CİDDİ ÜCRET VE GELİR KAYIPLARI YAŞADI'
-DİSK üyesi işçilerin yüzde 36'sı ücret veya gelir kaybı yaşadı. Ücret kaybı yaşayan DİSK üyesi kadınların oranı erkeklerden daha fazla gerçekleşti. Kadınların yüzde 47,7'si ve erkeklerin yüzde 34,2'si ücretini, fazla çalışma ücretini veya sosyal ödemelerini eksik aldığını veya hiç almadıklarını belirtti.

'DİSK ÜYESİ İŞÇİLERİN YÜZDE 75'İ EKONOMİK ZORLUKLARLA KARŞILAŞTI, BORÇLAR ARTTI'
-İşçilerin yüzde 25'ten fazlası borçlarının arttığını belirtirken yüzde 19,4'ü kredi kartının alt limitini ödeyememiştir. Kredi kartı borcunu ödeyemeyen işçilerin oranı yüzde 16,5, faturalarını ödemekte sıkıntı yaşayan işçilerin oranı yüzde 13,7'dir.

'DİSK ÜYESİ İŞÇİLERİN YÜZDE 41'İNİN ÇALIŞMA SÜRESİ AZALDI'
-Covid-19 salgınıyla birlikte Türkiye çapında işyerlerinin önemli bir bölümü mal ve hizmet üretimine ara verilmiş ya da durdurmuştur. Bu durum fiili çalışma sürelerinin düşmesine neden olmuştur. İşçilerin yüzde 41'i çalışma sürelerinin azaldığını belirtmiştir. Özel sektörde bu oran yüzde 52'ye ulaşmıştır.

'KADIN İŞÇİLER COVİD-19 SALGININDAN DAHA YOĞUN ETKİLENDİ'
-Araştırma sonuçları DİSK üyesi kadınların erkeklere göre daha düşük ücret aldığını, çalışma biçimlerinin daha fazla değiştiğini ve çalışma sürecinin daha fazla azaldığını ortaya koymuştur. Kadınların ücretli çalışma süreleri azalmış, kadınlar istihdamdan daha fazla çekilmek zorunda kalmış ancak ev içi yükleri artmıştır.

'İŞÇİLERİN YÜZDE 27'Sİ İŞKUR'DAN ÖDENEK ALDI'
-Covid-19 salgını döneminde kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği uygulamaları yaygınlaşmıştır. DİSK üyesi işçilerin yüzde 27'si, özel sektör işçilerin yarısı İŞKUR'dan ödenek almıştır. İşçilerin yüzde 23'ü kısa çalışma ödeneği aldığını belirtmiştir.

'İŞÇİLERİN YÜZDE 92'Sİ İŞKUR DIŞINDA BİR YARDIM ALMADI'
-Covid-19 döneminde İŞKUR'un ödenekleri dışında sınırlı düzeyde çeşitli sosyal yardım uygulamaları da gündeme geldi. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 4 buçuk milyon aileye yapılan bin tl nakit destek yardımı ve erzak/gıda yardımları bu dönemde kullanılan yardım programları oldu. Ancak araştırma göstermiştir ki yaşanan ekonomik ve sosyal tahribat karşısında alınan önlemler son derece sınırlı kalmıştır. DİSK üyesi işçilerin yüzde 92'si devletten herhangi bir yardım almamıştır.

'DİSK ÜYESİ İŞÇİLERİN YÜZDE 63'Ü GELİR AKIŞI KESİLİRSE 1 AYDAN DAHA AZ SÜRE GEÇİNEBİLİYOR'
-DİSK üyesi işçilerin yüzde 63'ü gelir akışı kesildiğinde bir aydan daha az süre geçinebileceğini belirtti. 1-3 ay arası geçinebilen işçilerin oranı yüzde 29, 3-6 ay arası geçinebileceğini ifade eden işçilerin oranı ise yüzde 3,8 oldu.

'İŞÇİLERİN YÜZDE 40'I UCUZ BESİNLERE YÖNELDİ'
-Covid-19 salgını işçilerin gıda harcama tercihlerini değiştirmiştir. Yaşanan iş ve gelir kaybı nedeniyle işçilerin bir kısmı daha ucuz besinlere yönelirken, bir kısmı salgının insan sağlığı üzerinde yarattığı tehdit nedeniyle daha pahalı besinlere yönelmiştir. DİSK üyesi işçilerin yüzde 40'ı daha ucuz besinlere yönelmiştir.

'İŞÇİLERİN YÜZDE 29,4'Ü KENDİLERİNİN VEYA ARKADAŞLARININ COVİD-19'A YAKALANDIĞINI BELİRTTİ'
-İşçilerin yüzde 1,6'sı Covid-19'a yakalandığını belirtirken, yüzde 27,8'i "çalışma arkadaşım/arkadaşlarım yakalandı" demiştir. Böylece DİSK üyesi işçilerin yüzde 29,4'ü kendisinin veya arkadaşlarının Covid-19'a yakalandığını belirtmiştir. Özel sektör işçilerinin ise yüzde 1,9'u Covid-19'a yakalanmıştır.

'COVİD-19 VAKASI NEDENİYLE İŞYERLERİNİN YÜZDE 15'İNDE ÜRETİM DURDU'
-İşçilerin yüzde 7,7'si işyerinde koronavirüs görüldükten sonra salgına yakalanan işçinin bulunduğu bölümün kapatıldığını ve geri kalan bölümlerin çalışmaya devam ettiğini, yüzde 5,8'i işveren tarafından işin durdurulduğunu ve yüzde 1,9'u ise çalışmaktan kaçınma hakkını kullandığını belirti.

'YÜZDE 53'Ü SALGINA KARŞI ALINAN ÖNLEMLERİ YETERLİ BULMUYOR'
-DİSK üyesi işçilerin yüzde 47'si Covid-19 nedeniyle işe gidiş geliş ve işyerlerinden alınan önlemleri yeterli bulduğunu belirtirken işçilerin yüzde 53'ü ise önlemleri yeterli bulmamıştır.

'YÜZDE 82'SİNİ COVİD-19 NEDENİYLE İŞİNİ VE KENDİNİ TEHLİKEDE HİSSEDİYOR'
-Covid-19 işçilerde ciddi bir yaşam ve iş kaygısı yaratmıştır. İşçilerin yüzde 81,8'i kendisini veya işini tehlikede hissettiğini belirtmiştir.

'İŞÇİLERİN YÜZDE 53'Ü SALGININ YAYILMA HIZININ ARTACAĞINI DÜŞÜNÜYOR'
-Covid-19 salgınının yarattığı kaygı, salgının bundan sonraki seyri açısından da kendini göstermektedir. İşçilerin yüzde 53'ü "salgının yayılma hızı artacak" derken, sadece yüzde 17,3'ü yayılma hızının azalacağını belirtmiştir. Kadınların salgının yayılma hızı konusunda daha kaygılı olduğunu göstermektedir.

'YÜZDE 84'Ü COVİD-19'U KİŞİSEL EKONOMİK DURUMU İÇİN BÜYÜK TEHLİKE OLARAK GÖRÜYOR'
-İşçilerin yüzde 84'e yakını Covid-19'u, kişisel ekonomik durumu için büyük bir tehlike olarak gördüğünö söylemiştir. Aynı şekilde işçilerin yüzde 87'sine yakını Covid-19'u Türkiye ekonomisi ve dünya ekonomisi için büyük tehlike olarak gördüğünü beyan etmiştir.”