Enerji ve maden şirketlerinin lehine değişiklikler içeren torba yasa komisyon görüşmelerine birçok şirket çağrıdı, ancak çevre örgütlerinin katılımı reddedil. Teklifi sunan AKP Milletvekili Nevzat Şatıroğlu’nun milletin değil, şirketlerin vekili olarak her şeyin yatırımcı ve işletmeci lehine olduğu yönündeki açıklamalarına dikkat çeken Ekoloji Birliği, torba yasanın geri çekilmesi çağrısı yaptı. Birlik "Tüm muhalefet partilerini, demokratik kitle örgütlerini ve ekoloji örgütlerini bu yasa teklifine karşı çıkmaya çağırıyoruz” dedi.

Elektrik Enerjisi Kanunu ve Bazı Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin geçtiğimiz hafta TBMM Sanayi Alt Komisyonu’nda görüşüldüğü ve teklifin, 20 Ekim Salı günü Sanayi Komisyonu’nda görüşüleceği belirtilen açıklamada, “Ekoloji Birliği’nin ve diğer çevre örgütlerinin katılımının reddedildiği alt komisyon toplantısının tutanakları Meclis web sitesinde yayımlandı. Teklifin enerji ve maden sektörü şirketlerinin talepleri doğrultusunda hazırlandığını zaten biliyorduk ancak tutanaklar gerçek niyetleri açığa çıkarıyor” denildi.

“KOMİSYON TOPLANTISINA ŞİRKETLER ÇAĞRILDI”

Ekoloji Birliğinin açıklamasına göre komisyon toplantısına davet edilenler şöyle: Kamudan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu, Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünü, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünü, Türkiye Kömür İşletmeleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Kamu İhale Kurumunu, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Orman Genel Müdürlüğü. STK’lar adına davetliler ise Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, MÜSİAD, TÜSİAD, ASKON, YASED, Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB), Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği (JESDER), Elektrik Üreticileri Derneği, Türkiye Madenciler Derneği, Hidroelektrik Santralları Sanayi İş Adamları Derneği, Güneş Enerjisi Yatırımcıları Derneği, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği, Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği. 

Açıklamada iş kesimi ve sektör şirketleri dışında yalnızca Maden Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odasının kabul edildiği ve ve görüşmelerin bir günde jet hızıyla bitirildiği ifade edildi. 

“HER ŞEY YATIRIMCI VE İŞLETMECİ LEHİNE”

Tutanağa göre, teklifi sunan AKP Milletvekili Nevzat Şatıroğlu’nun, komisyona ne bir rapor, ne bir istatistik sunduğunun altı çizilen açıklamada şöyle denildi: “Şatıroğlu toplantıda aynen neler dedi biliyor musunuz: 'Öncelikle, 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 5 ayrı maddesinde yapılan düzenlemeler ile tamamen, yatırımcı ve işletmecilerimiz lehine birtakım kolaylıklar getirmeye çalıştık. Arazi ihtiyacına ilişkin düzenlemelerde de yine yatırımcı lehine kolaylıklar getirmeye çalıştık. 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’nun 5 ayrı maddesinde yine düzenlemeler yapmaya çalıştık. Bu düzenlemelerle, jeotermal kaynak kullanan işletmecilerden tahsis edilen idare payı işletmeci lehine daha hakkaniyetli, daha adaletli bir şekilde yeniden düzenlendi. MTA’ya jeotermal sahaların yatırıma açılması, ihale edilmesi esnasında altı yıla kadar taksitlendirme yapma imkânı sağlayarak bu jeotermal sahaların ekonomiye kazandırılması önündeki bir engeli aşmaya çalıştık.' Yani özetle, milletin değil şirketlerin vekilinin kendi sözleri ile her şey yatırımcı ve işletmeci lehine…”

“İÇİNDE HALKIN OLMADIĞI TEKLİF”

Tutanakta, sektör örgütlerinin lehlerine yapılan bu düzenlemelerden genel olarak memnun olduklarını ancak yeterli bulmadıklarının ve daha fazla destek istediklerinin görüldüğü belirtilen açıklamada içinde halkın olmadığı ve jet hızıyla geçirilmek istenen teklifle hedeflenenler şöyle sıralandı:

• Maden şirketlerinin 12 ay ruhsatsız çalışması, işletme izin alanı dışına cezasız bir şekilde taşması, devlete olan borçlarına göz yumulması sağlanıyor.
• Havaya bir sürü kimyasal ve zehirli gaz salan, araba lastiği, orman ürünleri ve çöp yakarak elde edilen enerji “yenilenebilir” sayılıyor ve teşvik ediliyor. Biyogaz santrallarinin önü daha da açılıyor.
• Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek Mekanizması (YEKDEM) kapsamı genişletilerek Karadeniz derelerinde ekolojik yıkımlara ve sel felaketlerine neden olan HES’lerin sayısının artmasına neden olunuyor. 
• Cumhurbaşkanı izni ile T.C. Kanunlarından muaf enerji şirketleri kuruluyor. 
• Enerji yatırımları için gereken taşınmazlar kolayca, kamu yararı kararı olmaksızın istimlak ediliyor ve halkın, köylünün toprakları sermayeye peşkeş çekiliyor. 
• Dağıtım şirketlerine çeşitli kolaylıklar sağlanarak daha fazla kar elde etmeleri sağlanıyor.
• Ülkemizin her yerinde köylüleri ve halkı canından bezdiren, ekolojik yıkımlara yol açan, havayı, su kaynaklarını ve tarım alanlarını kirleten ve HES’ler, JES’ler ve RES’lere YEKDEM destekleri devam ettiriliyor. Tutanakta ilgili Bakan’ın verdiği bilgiye göre yalnız 2019 yılında YEKDEM’den bu şirketlere aktarılan teşvik 25 Milyar TL. Her derede sayısız HES vardı, artık her rüzgar alan tepede sayısız türbin görmeye başladık ve her jeotermal kaynak yakınında tarım alanı vb demeksizin JES’lere tanık olduk. Şimdi bunların sayısı kontrolsüz bir şekilde verilen teşviklerle daha da arttırılıyor.”

YASA TEKLİFİNE KARŞI ÇIKMA ÇAĞRISI

Açıklamada kanun teklifinde halkın olmadığı, enerji demokrasisinin olmadığı, enerji tasarrufunun olmadığı, enerji verimliliğinin olmadığı, ekolojik duyarlılığın olmadığı bir kez daha vurgulanarak “Enerji ve maden şirketlerine daha fazla destek, daha fazla kıyak, kamu denetiminin ortadan kaldırılması, tüm yetkilerin tek adamda, Cumhurbaşkanı’nda toplanması, karın şirketlere, zararın halka yıkılması ve ekolojik yıkım var. AKP ve MHP millet vekillerinin izlediği politikalarla TBMM artık TBŞM (Türkiye Büyük Şirketler Meclisi) haline gelmiştir. Tüm muhalefet partilerini, demokratik kitle örgütlerini ve ekoloji örgütlerini bu yasa teklifine karşı çıkmaya çağırıyoruz” denildi.