Dersim Emek ve Demokrasi Güçleri Ovacık ilçesi Bilgeç köyünde yaşanan ve Ayaz Güloğlu ile kardeşi Nupelda Güloğlu'nun ölümüyle sonuçlanan patlamaya ilişkin Seyit Rıza meydanında basın açıklaması düzenledi. Açıklamaya Dersim Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu da destek verdi.

"OYUN OYNARKEN PATLAMIŞ"

Açıklamayı yapan İnsan Hakları Derneği (İHD) Şube Başkanı Gürbüz Solmaz,  konuşmasına aileye başsağlığı dileyerek başladı. Ardından patlamanın yaşandığı yerde yapılan incelemeyi aktararak, "Patlamanın olduğu yerde, İHD, Baro, Siyasi parti ve Sivil toplum örgütleriyle yaptığımız incelemeler sonucu, patlama yerinde herhangi bir çukur veya tahribat olmadığını gözlemledik ve aynı zamanda patlamanın olduğu yer hayvanların sürekli gelip gittiği bir alan. Bu nedenle çocukların başka yerde bulup getirdikleri ve oyun oynama esnasında patlamış olma olasılığı daha yüksek gibi görünüyordu. Patlamaya neden olan patlayıcının türü, yapılacak araştırmaların sonucunda ortaya çıkacaktır." dedi.

Daha öncede Dersim'de patlayıcı maddelerin infilak etmesi sonucunda yaşamını yitirenler olduğunu belirten Solmaz, "12 Haziran 2016 tarihinde Dersim-Merkez, Kurusipe Mevkiinde bir köylü hayvanlarını otlatırken  patlayıcı maddenin infilak etmesi  sonucu ağır yaralanmıştır. 15 Nisan 2017 tarihinde Dersim-Pertek ilçesi Sağman köyünde patlayıcı maddenin infilak etmesi  sonucu 8 ve 12 yaşlarında iki çocuk ağır yaralanmıştı, biri ise ayağını kaybetmişti. 21 Ağustos 2018 tarihinde Dersim-Nazımiye ilçesinde bir kadın patika yolda yürürken yine patlayıcı maddenin infilak etmesi sonucu ağır yaralanmıştı" bilgilerini paylaştı.

Yaşanan bu olaylar bir kader değildir diyen Solmaz,"  Çocuklarımızın kanı ilk defa bu topraklara düşmüyor. Bir yerleşkede çocuklar rahat gezemiyor, oyun oynayamıyor, yaylada çiçek toplayamıyorsa o coğrafyada hiçbirimiz özgür değiliz. Söz konusu bir çocuk olunca bu sorumluluk hem yasal hem de ahlaki olarak bir kat daha artmaktadır. Yaşananlar kabul edilemez. Bütün bu yaşanan olaylar genellikle mayın patlamaları sonucu olmuştur" dedi.

Açıklamada şunlar vurgulandı.

■ "Çocuk Haklarına dair Sözleşme’ye taraf bir devlet olarak Türkiye, her çocuğun yaşam hakkını korumaktan sorumludur."

■ "Her bir ihlal, geri dönülemez sonuçlara neden olduğu gibi mevcut çocuk politikasındaki eksikliği görünür hale getirerek, bütüncül ve hak temelli bir çocuk politikasına olan ihtiyaca işaret eder."

■ "Çocuk hakları ihlallerinde sorumluluk zincirini belirlerken "yanlış sorunun doğru cevabı olmaz" Adorno'nun dediği gibi yanlış hayat doğru yaşanmaz.Çocukların hayatta kalması için doğru soruyu sormak, doğru yaşam koşullarını yaratmak herkesin sorumluluğudur. Bu da kalıcı barış koşullarının yaratılmasından geçer."

"DERSİM'DE 10 BİNİN ÜZERİNDE MAYIN VAR"

Yapılan araştırmalara göre Türkiye'de, 839 bin anti-personel kara mayını, 164 bin 797 adet anti-tank mayını olmak üzere bir milyon 101 bin 389 adet mayın bulunduğu bilgisini veren Solmaz, "Savaş artığı patlayıcı maddelerin sayısı ise bilinmiyor. Mayınlar, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Gaziantep, Hakkari, Hatay, Iğdır, Kars, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Dersim, Van illerinde olmak üzere toplam 3 bin 174 alanda. Mayınlı alanların büyüklüğü 214 milyon 732 bin 307 metrekare. Yerel kaynaklara göre 10 binin üzerinde kara mayını mağduru var. Türkiye’nin taraf olduğu Mayın Yasağı Anlaşması'na (Ottawa Sözleşmesi) göre 2014 yılına kadar mevcut mayınların temizlenmesi gerekmekteyken Türkiye’nin talebiyle 2022’ye kadar uzatılmıştır Ancak daha önceden belirlenen süre zarfında mayınlar temizlenmemiş olması binlerce insanın yaşamını yitirmiş olmasına sebep olmuştur. Ayrıca ilimiz Dersim’de resmi rakamlara göre 10 binin üzerinde mayın olduğu bilinmektedir. Bu açıdan bakıldığında mayınların bir an önce temizlenmesi hayati derecede önem arz ettiği açıkça ortadadır" diye konuştu.

"BİR DAHA YAŞANMAMASI İÇİN ÖNLEM ALINSIN"

Savaşta en fazla mağduriyeti çocukların ve kadınların yaşadığına dikkat çeken Solmaz, "Bölgede bütün bu yaşananların, can kayıplarının, yerleşim yerlerinin boşaltılması, çevrenin tahrip edilmesinin asıl nedeni 40 yılı aşkın süredir devam eden çatışmalı süreçten kaynaklıdır. Bir savaşta en fazla mağdur olanlar çocuklar ve kadınlardır. Ayaz ve Nupelda canlarımızın hayatını kaybetmesi de yaşananların bir sonucudur. Hayatını kaybedenlerin çocuk olması, savunmasız olmaları toplumsal hassasiyeti arttırmaktadır." dedi.

Solmaz sözlerine şöyle devam etti.ç

"Herkesin, yaşamını kaybeden her bir çocuk için 'amasız' tepki göstermesi, 'sorumluluk zincirini' görmesi ve herkes için yaşam hakkını savunması, yaşanan çatışmalı sürecin tüm toplumsal yaşamı olumsuz etkilediği, en çok da çocukların başta yaşam hakkını ihlal ettiği göz önünde tutularak, bir an önce çatışmalı sürecin sonlandırılması ve demokratik, barışçıl yöntemlerin benimsenmesi gerekmektedir.

Ayrıca ivedilikle;

• Mayın ve çatışma atıklarının temizlenmesi gerekmektedir. Mayın ve çatışma atıklarının temizleme maliyeti ve zorluğu, tek bir çocuğun yaşamına gerekçe gösterilemez!
• Mayın ve çatışma atıkları bulunan bölgelerde, başta çocukların ve yetişkinlerin bilgilendirilmesi ve önleme çalışmalarına ihtiyaç vardır.
• Nupelda ve Ayaz’ın yaşam haklarının tazmini mümkün değildir. Bunun önlenememiş olmasındaki ihmal ve cezasızlık kültürü ile mücadele edilmelidir. Başka bir ifadeyle;
• Fail ve failllerin etkin soruşturulması, sorumluluk zincirindeki ihmallerin açığa çıkarılması ve cezasız kalmaması
• Olaydan doğrudan ve dolaylı olarak etkilenenlerin hukuki ve psiko sosyal açıdan desteklenmesi ve dayanışma içinde olunması
• Benzer bir olayın bir daha tekrarlanmaması için politik, yasal ve diğer tüm önlemlerin alınması gerekmektedir.
• Bizler emek, barış, demokrasi ve insan hakları mücadelesi veren bütün kurumlar yaşanan olayların takipçisi olacağız. Gelinen aşamada yaşanan münferit bir olay değil toplumsal bir sorundur. Bundan dolayı çocuklarımızın ölümüne neden olan patlayıcı maddenin balistik incelemesi acilen yapılmalı sonuçlar kamuoyuyla paylaşılmalıdır. Balistik inceleme sürecinde başta barolar, nsan hakları derneği, konunun uzmanı olan bağımsız kurum ve kişilerce yapılmalıdır.