ZALE KARADEMİR

Belgesel sinemacı Çayan Demirel iki kez adalet arıyor. Ertuğrul Mavioğlu'yla birlikte yönettikleri Bakur filminin, Mayıs 2015 'te Batman Yılmaz Güney Sineması'nda gösterilmesinden tam iki yıl sonra yönetmenleri Çayan Demirel ve Ertuğrul Mavioğlu'na terör propagandası suçlamasıyla dava açıldı. 18 Temmuz 2019'da Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen yedinci duruşmada mahkeme heyeti kararını açıkladı. Çayan Demirel ve Ertuğrul Mavioğlu'na gıyaplarında, mazeret bildirmiş avukatlarının savunma hakkı hiçe sayılarak, yani son savunmalar dahi alınmadan 4 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Çayan Demirel bir yandan istinaf mahkemesine yapılan itirazın sonucunu beklerken, bir yandan da malulen emeklilik hakkı için haklarını talep ediyor.
Her şey 18 Mart 2015'te Bakur'un montajının tamamlanmasından bir gün sonra başladı, Çayan Demirel'in kalbi birden durdu ve on beş dakika boyunca çalışmadı. Hayata tutunmak için geçen aylar sonrasında hastaneden çıktığında yüzde 99 Engelli Raporu sahibiydi. Bu rapor, Demirel'in görme, konuşma, hareket etme ve kişisel ihtiyaçlarını tek başına görme becerilerinin gördüğü zararı ortaya koyuyor.
Çektiği film nedeniyle yargılanırken özel durumu mahkeme heyeti tarafından dikkate alınmadığı gibi, Çayan Demirel bu ülkenin engelli bir yurttaşı olarak da haklarından faydalanamıyor. Malulen emeklilik hakki için yakınlarının SGK'ya yaptıkları dolayısıyla İstanbul Bölge sağlık Kurulu maluliyet tespitini yaptı. Yüzde 99 Engelli Raporu'na rağmen, üstelik kendisini bizzat görmeden hazırlanan raporda "çalışma gücünün en az yüzde 60'ını kaybettiği” ama "yardıma muhtaç olmadığı” yazıyordu! Mevzuata göre on yıllık sigorta geçmişi bulunmadığı için "başkasının yardımına muhtaç” şartı aranıyor. Bir üst kurula itiraz yapıldı, fakat itiraz da 27 Aralık 2017'de oybirliğiyle reddedildi.
Aile, engelli yurttaşlara dayatılan bu muameleye tepki olarak dava açtı. Bu kez Adli Tıp Kurumu'ndan rapor almaları gerekiyordu. Uğraştılar, onu da aldılar. Adli Tıp Kurumu "sürekli bakıma muhtaç” tespitinde bulundu, ama bu da yetmiyordu. Mahkeme bu kez de raporlardaki "uyumsuzluk” nedeniyle dosyayı Adli Tıp Kurumu Üst Kurulu'na sevk etti, halen yeni bir rapor bekleniyor.
Türkiye'de engelliler, en büyük engeli sağlık haklarına erişirken yaşıyor, yakınlarına ağır bir bürokrasi reva görülüyor. Bugün, 36. İş Mahkemesi'nde Çayan Demirel'in malulen emeklilik hakkıyla İlgili duruşma yapılacak. Çayan Demirel,yüzde 99 Sürekli Engelli Raporu'nun gereğinin yapılmasını, yıllardır yakınlarının verilen uğraşa rağmen emeklilik hakkının önüne konulan engellerin kaldırılmasını istiyor.