AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde Yargı Reformu Stratejisi Programı’nda konuştu.

‘Biz bu reformları AB dayattığı için değil milletimizin ihtiyacı olduğu için hayata geçiriyoruz’

Erdoğan’ın konuşmasından satır başları şöyle:Adalet mülkün temelidir diyerek devleti adalet temeli üzerinde inşa eden bir medeniyetin temsilcileri olarak bu mesele bizim önceliklerimiz arasında hep ilk sıralarda yer almıştır. Milletimiz 2002 yılında ülkeyi yönetmeyi bize verdiğinde adaleti, emniyeti yükselteceğimizin sözünü vermiştik. En büyük reformlar bu alanlarda gerçekleştirdiğimizi görüyoruz.Reform belgesinde yer alan başlıkların uygulamaya geçirilmesi sürecini bizzat yakından takip edeceğim.

Türkiye’nin AB üyeliği sürecindeki en büyük kazanımlarından biri reform çalışmalarını özellikle sistematik bir şekilde hazırlama ve tartışma kabiliyetini geliştirmiş olmasıdır.Biz bu reformları AB dayattığı için değil milletimizin ihtiyacı olduğu için hayata geçiriyoruz.Tarih bize gösteriyor ki adaletin güçlü, güçlülerin de adaletli olduğu toplumlar hızla büyür, kalkınır ve gelişir. Adalet tabanı güçsüz olan devletin uzun süre ayakta kalma imkânı yoktur.Elbette eksikliklerimiz var, sıkıntılarımız var ama her şeye rağmen kültürümüze, tarihimize karşı olan bağlarımızı koruyoruz. Kaybettiğimiz değerleri kendi coğrafyamızda bulacağız.Bu belge güven veren ve erişilebilir bir adalet vizyonuyla hazırlanmıştır.

Amacımız tüm kurumlarımızın ifade özgürlüğüne, özgürlüğü kısıtlayan diğer tüm uygulamalara karşı duyarlı olmalarını sağlamaktır. Mevzuattan kaynaklanan sıkıntıları süratle çözmekte kararlıyız. Yargı reformu belgesi içerdiği pek çok hedefle vatandaşların sisteme duyduğu güveni artıracak hem de daha öngörülebilir bir yatırım ortamı oluşmasına katkı sunacaktır. AB tam üyelik sistemine bağlılığımızı da bununla göstermiş oluyoruz.Yargı reformu stratejisinde iki temel perspektif 9 amaç, 256 faaliyet bulunuyor. Her bir başlık uzun çalışmaların ürünüdür. Belgenin tam metni hem kitap olarak hem de internet mecrasında ilgilenenlerin ulaşımına açılmıştır.Her alanda özgürlüklerin genişletilmesi için yaptığımız mevzuat değişiklikleri ve yapısal reformlar çoktur. İfade özgürlüğünün demokrasinin en önemli şartı olarak görüyoruz. S

on altı yılda ifade ve medya özgürlüğünün geliştirilmesi için önemli adımlar attık. Anayasa’mız başta olmak üzere mevzuatımızda önemli değişiklikler yaptık. Türkiye işkence ve kötü muameleye sıfır tolerans anlayışını benimsemiştir. Sistematik işkence iddiaları artık geride kalmıştır. Bu alandaki kazanımlarımızı korumakta karalıyız. Tutuklama talebinin ölçülü olması adına önemli adımlar atıyoruz.Yargı reformu stratejisinde yer alan ilk perspektifte, hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi başlığını taşıyor.Tutuklamayı istisnai tedbir, tutuksuz yargılamayı asıl yöntem olarak görüyoruz. Tutukluluk tedbirine ancak zorunlu hallerde yapılacak değişiklikler yapacağız. Tutukluluk sürelerinin soruşturma ve kovuşturma aşamaları için ayrı ayrı düzenlenecek. İnternet erişim engelleme usullerini gözden geçiriyoruz. Bir internet sitesinin tamamına değil, sadece ilgili kısma erişimin engellenmesine yönelik bir düzenleme yapılacaktır. İnsan hakları eylem planının ilkini 2014’te hazırlamıştık. İçerisinde ayrıntılı düzenlemelerinin ye alacağı düzenlemeler kısa süre içerisinde tamamlanacaktır.

İkinci amaç başlığı: Yargı bağımsızlığı ve şeffaflığın geliştirilmesi

Hakim ve savcılar için coğrafi teminat getiriyoruz. Coğrafi teminat hakim ve savcıların isteği olmaksızın başka yere tayin edilememesi anlamına geliyor.Belirli görevler için mesleki liyakat, ve mesleki kıdem şartlarını yeniden belirliyoruz.Mesleki teminatlarının güçlendirilmesi hedefliyoruz. Mülakat kurulunda HSK ile yüksek mahkemelerden temsilciler bulundurulmasını amaçlıyoruz.Hakimler ve savcılar hakkında disiplin prosedürlerini yeniliyoruz. Hakimler ve savcılar kanundaki cezalarla ilgili tartışmaları ortadan kaldırıyoruz. Disiplin işlemlerinin etkinliğinin artırılması için cezaları yeniden belirliyor, prosedürdeki güvenceleri artırıyoruz. 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğindeki ihraç kararına ilişkin yargı yolu açılmıştı.

Dördüncü amaç başlığı: Performans

Dördüncü amaç başlığı performanstır. HSK bünyesinden performans ölçüm ve takip merkezi kuruyoruz. Uzun süren davalar bu sistemle takip edilecektir. Gerekiyorsa yargı bağımsızlığına halel getirilmeden uzama sebeplerinin çözümü sağlanacak. Uzun süren soruşturma ve davaları takip etmek için 2019 başı itibariyle başlamıştık. Makul sürede yargılanma hakkı için mahkeme ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturacağız.6 bin 52 faal mahkemenin 367 si hukuk, 2985’i ise ceza mahkemesidir. Mesleğin başında hakimleri ceza ve hukuk hakimleri olarak ayıracak ve alanlarında uzmanlaşmalarını sağlayacağız.İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. 11 istinaf mahkemesi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde 4 bölge adliye mahkemesi daha faaliyete geçecektir. Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın beyanlarının alınabilmesi ve dilekçe sunabilmesi sağlanacak.Mahkeme nöbet sistemini geliştirerek 24 saat esasıyla hizmet vermesini planlıyoruz. Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız yabancı ülke tarafından verilen kararlarla ilgili önemli sorunlar yaşayabiliyor. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın da sıkıntılarını çözüyoruz.Beşinci amaç başlığı: Savunma hakkının etkin kullanımı

Beşinci amaç başlığı savunma hakkının etkin kullanımının sağlanmasıdır. Savunma hakkı ayrı bir amaç başlığı altında düzenlenmiş bulunmakta. Avukatların bilgi ve belge temini için yetkilerini geliştiriyoruz. Kira ve eser başta olmak üzere belirli değerin üzerindeki bazı sözleşmelerin, bağış ve ölüm gibi işlemlerin avukat yardımıyla hazırlanması zorunlu olacak. Avukatlık hizmetlerinin vergilendirilmesi konusundan iyileştirici düzenlemeler yapıyoruz. Çocuk mahkemelerindeki uyuşmazlıklarda olduğu gibi aile hukukunda da avukatlık ücreti vekaleti bedelini indiriyoruz.

Maaş ve özlük haklarının yetersiz olması nedeniyle kamuda nitelikli avukat çalıştırmak güç oluyor. Kamuda görev yapan avukatlarla ilgili sorunları çözüyoruz. Türk avukatlık camiası uluslararasında faaliyet gösterecek şekilde hızlı bir girişim içindedir. Avukatların mesleki kariyeri gelişiyor. Avukatlara da yeşil pasaport hakkı vererek uluslararası faaliyetlerini kolaylaştırmayı hedefliyoruz.

Altıncı amaç başlığı: Adalete erişim kolaylığı

Altıncı başlık adalete erişimin kolaylaştırılması. Sürelerin farklı olması karışıklıklara neden olmuyor, mağduriyetlere de yol açıyor. Görevsizlik ve yetkisizlik nedeniyle bozma kararı verilme oranı oldukça yüksektir. Bu durum yargılama sürecini uzatıyor. Tanıklık uygulaması, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına doğrudan etki eden yöntemdir. Tanıklığı zorlaştıran uygulama ve yaklaşımların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma yapılacak.

Yedinci amaç başlığı: Ceza adalet sistemi

Yedinci amaç başlığı ceza adalet sisteminin artırılmasıdır. Cumhuriyet Savcılarının yetkileri genişletilecektir. Yeterli şüphe kavramı basit şüphe olarak tatbik edilmekte bu da dava sayısını artırmaktadır. Küçük soruşturmalarda dahi Cumhuriyet savcıları tarafından dava açılmaktadır. Şüphelilerin yüzde 52’si hakkında kovuşturmaya yer verilmemiştir. Sistemi mahkumiyet ihtimali az olanlar için açılmaması yönünde geliştirmemiz gerekiyor.

Sekizinci amaç başlığı: Hukuk ile idari yargılamanın sadeleştirilmesi ve etkinliğini artırılması

Sekizinci amaç başlığı hukuk ile idari yargılamanın sadeleştirilmesi ve etkinliğini artırılmasıdır. 5 bin liranın altındaki uyuşmazlık konularının tebligatta yıllara sari bir süreç işletilmeksizin çözümü sağlayacaktır. Yargı harçlarının hesaplanması son derce karışıktır. Verimliliğin artırılması için yargı harçlarında da basitlik ve sadelik sağlayacak düzenlemeler yapılacaktır.

(Çocuğa haciz) Bu yöntem çocuğun psikolojik yapısını bozuyor. Daha insani ve çocuğa uygun yöntemler geliştirilecektir.

Sınavla noter yardımcılığına girilecek noterlik kariyer mesleği haline dönüştürülecek, noter sayısı artırılacaktır. Her asliye hukuk mahkemesinin yargı çevresinde bir noterlik kurulması zorunlu hale geliyor.

Dokuzuncu amaç başlığı: Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin oluşturulması

Dokuzuncu amaç başlığı alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin oluşturulmasıdır. Uzlaşma şikayete bağlı suçlar ve kanunda öngörülen bazı suçlar için yapılmıştır. Geçtiğimiz yıl 380 bin dosya gönderildi. Cezada uzlaşmanın kapsamı geliştirilecektir. Uzlaşma ile sonuçlanan 350 bin olmuştur. Şiddet içermeyen uzlaşmalarda aile arabuluculuğu getirilmesi sağlanacaktır. Açılan dava hakim tarafından arabuluculara havale edilecektir. Tüketici uyuşmazlıklarında da arabuluculuk düşünülüyor.

Böylece dokuz amaç başlığı altında toplamda 63 hedef ve 256 faaliyeti kapsayan belgemizi özetlemiş olduk. Bu belge bakanlığımızın hukuk fakültelerinden barolara kadar geniş bir yelpazede yaptığı istişareler sonucu ortaya çıkmıştır. Amacımız milletin adalet duygusunu güçlendirecek, hukuka güveni tahkim edecek bir yargı uygulamasını hayata geçirmektir. Bu belgede yer alan hususların kanun ve diğer düzenlemeler konusunda sizlerin katkılarını almayı sürdüreceğiz.