Başbakan Ahmet Davutoğlu imzasıyla Meclis'e gelen tasarı, sendikaların uzun yıllardır itiraz ettiği  ve mücadele verdiği konularda kapsamlı düzenlemeler içeriyor.

“İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”,  Bakanlar Kurulu'nda görüşülerek Başbakan Ahmet Davutoğlu imzasıyla Meclis'e sevk edildi. Tasarı, özel istihdam bürolarına ‘geçici iş ilişkisi' kurma yetkisi veriyor. Kapsamlı bir işçi kiralama sistemini getirirken, kiralanan işvereni istihdam büroları oluyor. İşçi simsarlığı yasası olarak tanımladığı bu tasarı ile işçilerin örgütlenmesi ve sendikal haklarına ağır darbe vuruluyor. Sendikalar bböyle bir uygulamayı kabul etmiyor.

Kiralık işçiliğin Kapsamı çok geniş

Buna göre özel istihdam bürosu, işverenle ‘geçici işçi  sağlama sözleşmesi' yaparak bir işçisini bu işverene kiralayabilecek. İşçi kiralamaya, ev hizmetleri ve mevsimsel tarım işlerinin yanı sıra işletmenin iş hacminin öngörülemeyen ölçüde artması ve dönemsellik arz eden iş artışları gibi durumlarda da izin veriliyor. Böylece işçi kiralamanın kapsamı çok geniş tutularak hemen hemen bütün işler bu kapsama sokuluyor. Kamu kurumları ile madenler kapsam dışı tutularak buralarda Kiralık işçiye izin verilmiyor. Daha önce mevsimlik tarım işlerinde çalışanlar ile askere gidenlerin ve doğum yapan kadınların yerine özel istihdam bürolarından eleman kiralanmasına imkân veren düzenleme yapılmıştı. Şimdi ise düzenleme bütün alanları kapsayacak şekilde genişletildi.

Kiralanan işçinin işvereni, özel istihdam bürosu

Kiralama Kadrolu işçilerin dörtte biri kadar olabilecek. Örneğin yüz işçi istihdam eden bir firma, 25 kişiyi de kiralama yöntemiyle çalıştırabilecek.10 işçinin altında işçi çalıştıran firmalar, işçilerin tamamını kiralama yöntemiyle çalıştırabilecekler. Büyük işletmeler içinse kiralanan işçi sayısı,Kiralık işçi düzenlemesinde, kiralanan işçinin işvereni özel istihdam bürosu olacak. İstihdam büroları, verilen hizmet karşılığında aldıkları ücretin bir kısmı ile işçinin maaş ve sigortasını karşılarken bir bölümü kendilerine kalacak. Sendkaların ‘kölelik düzeni' olarak ifade ettiği düzenlemeyle istihdam büroları işçi üzerinden kâr sağlayacak. Özel istihdam bürosu, kendisinden işçi talep eden firmalara işçi servis edecek. İşçi ihtiyacı olan fabrikalar, kadrolu işçi çalıştırmak yerine özel istihdam bürolarından diledikleri sayıda işçiyi, belli gün ya da saat için kiralayacaklar. Kiralanan işçinin, süresi dolduğunda o fabrikayla ilişiği kesilecek. Bu durumda işçi, bağlı olduğu özel istihdam bürosunun kendisini yeni bir işverene kiralamasını bekleyecek. İşçinin belli bir adresi, semti, bölgesi olmayacak. Bir işyerinde üç ay, diğerinde beş ay, öbüründe 10 gün çalışmak zorunda kalabilecek. İşçi, beğenilmezse kiralandığı büroya geri gönderilecek.

Kıdem tazminatı, iş güvenliği, sigorta primi bürolara emanet

İşçi kiralama sisteminde çalışanın maaş, kıdem tazminatı, iş güvenliği, sigorta primi gibi yükümlülüklerini işveren yerine özel istihdam büroları üstleniyor. İstihdam büroları aracılığıyla işe alınma süresi 8 aydan fazla olamayacak.

Tasarı ile işverenin çalıştırdığı bir işçiyi başka bir işverene kiralaması konusundaki süre sınırlaması da kalkıyor. 2012'de yapılan düzenleme ile işverene, bir işçiyi yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene kiralamasına imkân tanınmıştı. Ancak firmaların birbirlerine işçi kiralamasına 6 ay sınırı konmuştu. Şimdi bu sınırlama kalkıyor. Firmaların birbirlerine işçi kiralaması, kendi aralarında yapacakları sözleşme süresinde devam edebilecek.

İşçi simsarlığı

Sendikalar, getirilmek istenen yeni düzeni ‘işçi simsarlığı' ve ‘modern kölelik' olarak niteliyor. Kiralık işçi çalıştıracak işveren, bu pozisyonlar için daimi istihdama yanaşmayacak. Bu durumda kadrolu istihdam azalacak. Çalışanlar açısından iş güvencesi ortadan kalkacak. Kısa süreli olarak değişik işyerlerinde çalıştıkları için kıdem tazminatı alamayacaklar.

İşçilerin birliğine son

Tasarı sadece işçi haklarını tırpanlamakla kalmıyor, işçilerin grev ve hak arama kanallarını da ortadan kaldırmayı amaçlıyor. Sendilak örgütlenmelerin önüne geçmeyi işçilerin birlikte hareket etmesini de önlemeyi amaçlıyor