12 Eylül 1980 Askeri faşist Cuntasının iş başına gelmesinin ardından, ülke adeta açık cezaevine çevrilirken, gözaltı, işkence, tutuklamalar, kaybetme, infazlar ve idamlar kol gezmeye başladı.
12 Eylül 1980 yılında, yani bundan 38 yıl önce, yükselen toplumsal muhalefeti bastırmak, ezmek ve sermayenin önündeki engelleri temizlemek, 24 Ocak kararlarını uygulayıp ekonomik krizin faturasını halka çıkararak geçici de olsa atlatmak, sendikal hakları ortadan kaldırmak, eğitim sistemine ve öğrenci gençlik hareketlerine darbe indirmek, yeni bir anayasa ile değişen egemen sınıf ilişkilerine yeni bir şekil vermek için ABD’nin desteğiyle Askeri cunta tezgahlanmıştı.
Darbeyi yapan MGK adı verilen akseri cunta Kenan Evren başkanlığında, Sedat Celasun, Nurettin Tahsin Şahinkaya ve Nejat Tümer'den oluşmuştu.
Toplumda derin izler bırakan, acılar ve yaralar açan 12 Eylül Cuntası neler yapmıştı?
12 EYLÜL CUNTASI NELER YAPTI?
ABD destekli 12 Eylül 1980 Askeri faşist Cuntasının iş başına gelmesinin ardından, ülke adeta açık cezaevine çevrilirken, katliam, gözaltı, işkence, tutuklamalar, gözaltında kaybetme, infazlar, idamlar kol gezmeye başladı.
Cunta sürecinin verilerine bakıldığında, çoğu var azı yok sözüne uygun olarak genel hatlarıyla kapkara tablo şöyle oluştu:
- 1 milyon 683 bin kişi fişlendi.
- 650 bin kişi gözaltına alındı.
- İşkence, gözaltında kayıp, infaz,idam resmileştirildi.
- Gözaltı süresi 90 güne çıkarıldı ve kimi halde daha da uzatıldı.
- İşkence yöntemleri çoğaltıldı ve azgınlaştırıldı.
- Açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı.
- 98 bin 404 kişi "örgüt üyesi olmak" suçundan yargılandı.
- 71 bin kişi TCK'nin 141, 141 ve 163. maddelerinden yargılandı.
- 7 bin kişi için idam cezası istendi.
- 517 kişiye idam cezası verildi.
- İdamları istenen 239 kişinin dosyası Meclis'e gönderildi.
- Haklarında idam cezası verilenlerden 50 devrimci idam edildi.
- 300 kişi kuşkulu bir şekilde öldü.
- 171 kişinin işkenceden öldüğü belgelendi.
- 144 kişi cezaevlerinde öldü.
- 95 kişi çatışmada öldü.
- 73 kişiye doğal ölüm raporu verildi.
- 43 kişinin intihar ettiği bildirildi.
- 16 kişinin "kaçarken" vurulduğu söylendi.
- 14 kişi açlık grevinde öldü.
- 30 bin kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına çıktı.
- 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı.
- 30 bin kişi sakıncalı olduğu için işten atıldı.
- 937 film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı ve çok sayıda sanatçı gözaltına alındı.
- 23 bin 677 derneğin faaliyeti durduruldu.
- 5 bin üniversite hocası gerekçesiz olarak görevden alındı.
- 3 bin 854 öğretmen, üniversitede görevli 120 öğretim üyesi ve 47 hakimin işine son verildi.
- 400 gazeteci için toplam 4 bin yıl hapis istendi.
- Gazetecilere 3 bin 315 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
- 31 gazeteci cezaevine girdi.
- 3 gazeteci silahla öldürüldü.
- Gazeteler 300 gün yayın yapamadı.
- 13 büyük gazete için 303 dava açıldı.
- 39 ton gazete ve dergi imha edildi.
- THK, Kızılay ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun dışındaki tüm derneklerin, tüm siyasi partilerin, Türk-İş dışındaki tüm sendikaların faaliyetleri durduruldu. Arşivlerine, tarihlerine, bina ve paralarına el konuldu.
- Tüm Belediye başkanları görevden alındı, yerlerine sıkıyönetim komutanlıklarınca atama yapıldı.
- Sendikalaşma ortadan kaldırıldı, çalışanların kıdem tazminatı gibi kazanımları daraltıldı, ücretler ve sosyal haklar budandı, işçi sağlığı ve iş güvenliği zayıflatıldı, sınırlamalarla grev hakkı yasaklandı.