Ekonomik ve politik krizin iyice derinleştiği son süreçte, işçi eylem ve direnişleri de devam ediyor.
Krizin giderek kendini daha da çok hissettirdiği son dönemde, işçi direniş ve eylemleri de devam ediyor. Mayıs ayında süren işçi eylem ve direnişleri şöyle:
Cargill direnişi
Bursa Orhangazi’de bulunan ABD’li gıda tekeli Cargill fabrikasında 14 işçinin Türk İş’e bağlı Tek Gıda İş Sendikası’na üye oldukları için işten atılmaları üzerine başlayan direnişleri 1’nci yılı geride bıraktı.
İşçiler, direnişlerinin 1’nci yıldönümü günü olan 17 Nisan’da İstanbul Ataşehir’de bulunan Cargill genel müdürlüğü önünde kitlesel bir basın açıklaması ve oturma eylemi yaptı. Çeşitli partiler, sendikalar ve kitle örgütlerinin destek verdiği eylemde mücadele kararlılığı vurgulandı.
Sibaş direnişi
Türk İş’e bağlı Tek Gıda İş Sendikası’na üye oldukları için 28 Aralık 2018’de işten atılan 77 işçinin Aydın Söke’de bulunan fabrika önünde direnişi sürüyor.
Sendikal örgütlenmeyi engellemeye çalışan Sibaş patronu işçileri ‘makineleşmeye gidiyoruz’ yalanıyla işten atmış, ardından ise köylerden taşeron işçi toplayarak çalıştırmaya başlamıştı.
Kale Kayış
İstanbul Silivri’de bulunan Kale Kayış fabrikasında kötü çalışma koşulları, iş güvenliği ve düşük ücretler nedeniyle Petrol İş sendikasında örgütlenen işçilerden 2’sinin 6 Mart’ta tazminatsız işten atılması üzerine başlayan direniş fabrika önünde sürüyor.
Petrol-İş, 12 Ekim 2018’de Çalışma Bakanlığı’ndan yetki belgesini almış ancak patron önce yetkiye itiraz etmiş ardından 2 işçiyi işten atmıştı.
300 işçinin çalıştığı fabrika, sıkça yaşanan ‘iş kazaları’ ile gündeme geliyor. Geçtiğimiz ay, İSİG Meclisinin çağrısıyla işçilerle dayanışma amacıyla yapılan eyleme birçok siyasi parti, devrimci kurum ve sendikalar destek verdi.
İSİG raporuna yansıyan fabrika içindeki görüntüleri 1800’lü yılların kölece çalışma koşullarını aratmıyor.
İşçiler darbedildi
Kale Kayış patronunun Silivri’de bulunan bir lokantada (Garden Restaurant), çalışan fabrika işçilerine verdiği iftar yemeğine katılan direnişteki işçilerin eşleri, patron Faruk Dağlı’dan görüşme talebinde bulundu. Patron bunun üzerine teklifi kabul ederek ‘iftardan sonra eşlerinizi de alıp gelin’ dedi. İftardan sonra 5 işçi, eşleriyle birlikte restoranın bir odasında patronla bir araya geldi. Burada patronun hakaretlerine maruz kalan işçiler ve aileleri, patron Faruk Dağlı, oğlu Ferhat Dağlı ve fabrika yöneticilerinin saldırısına uğradı. İşçi eşinin yardım istediği sivil polisler ise işçileri ve eşlerini yaka paça uzaklaştırdı ancak o sırada da darba devam eden patrona dokunmadı. Hastaneden darp raporu alan işçiler patrondan şikayetçi oldu
Tariş direnişçilerine ceza
İzmir’in Çiğli ilçesinde kurulu TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı fabrikasında DİSK Gıda-İş sendikasına üye oldukları için işten çıkarılan 7 işçi, 8 Kasım 2018 tarihinden beri direnişlerini sürdürüyor. Bu arada şirket yönetiminin direnişteki işçilere ve destek veren sendikacılara açtığı davada, mahkeme “kişiyi hürriyetinden mahrum bırakma” gerekçesiyle 1 yıl 3 ay hapis cezası verdi, cezalar ertelendi. Ceza alanlar arasında DERİTEKS İzmir şube başkanı Makum Alagöz’de bulunuyor.
KHK direnişçileri
Kanun Hükmünde Kararname ile işinden, atılan çalışanlar eylemlerini Ankara ve İstanbul’da sürdürüyor.
İstanbul’da, KESK Şubeler Platformu, KHK ile ihraç edilen üyeleriyle birlikte bu kez Avcılar’da eylem yaptı. Ankara’da, KHK zulmüne karşı işlerine geri dönme mücadelesi veren emekçilerin Yüksel’deki direnişi ise 2’nci yılını geride bıraktı.
Babacan Kargo
Gaziantep Babacanlar Kargo şirketinde çalışan TÜMTİS Sendikasına bağlı 9 işçi, 2017 yılı Ağustos ayında sendika üyesi oldukları gerekçesi ile darp edilerek işten atılmışlardı. 2017 yılında başlayan direniş 2’nci yılını doldurmak üzere. Hukuk mücadelesini kazanmalarına rağmen işe geri alınmayan işçilerin direnişi sürüyor.
Aydın Efeler
Aydın Büyükşehir Belediyesi’nde otobüs şoförü olarak çalışırken, DİSK’e bağlı Sosyal İş Sendikası’na üye oldukları için işten atılan işçilerin direnişi 300’ncü gününü geride bıraktı. CHP’li Büyükşehir Belediyesi tarafından ‘performans yetersizliği’ vb. gerekçelerle iş akitleri feshedilen işçiler, sendikalı olarak işe iade edilmelerini talep ediyor.
Araç Muayene işçileri
DİSK’e bağlı Nakliyat İş sendikasına üye oldukları için Muğla’da 18 işçi yaklaşık 9 aydır, Eskişehir’de 15 ve Urfa’da 11 işçi ise direnişlerinin 6’nci ayında mücadeleye devam ediyor.
Muğla TÜVTÜRK işçilerinin 13’ü açtıkları işe dönüş davalarını kazandı. Mahkeme, işe iade kararı verilen işçilerin yasal süre içinde başvurusuna rağmen işverence süresi içinde işe başlatmaması durumunda, işçilere brüt 12 aylık ücret ve boşta geçen 4 aylık süre tutarında sendikal tazminat ödenmesine de hükmetti.
Samsun Makro Market
Gasp edilen tazminat haklarını isteyen Samsun Makro Market işçileri direnişlerinin 40’ncı haftasını geride bıraktı. Tez Koop-İş sendikası öncülüğünde 5 Mayıs günü Cumhuriyet Meydanı’nda toplanan işçiler, “Direne direne kazanacağız!”, “İşçilerin birliği sermayeyi yenecek!” sloganlarıyla Süleymaniye Geçidi’ne kadar yürüdüler.
Burada yapılan konuşmalarda Samsun halkına direnişe destek olma çağrısı yapıldı. İşçiler, eylemin ardından Tez-Koop-İş sendika binasında, direnişlerini kutlamak amacıyla pasta kestiler.
TÜPRAŞ işçileri
TÜPRAŞ yönetiminin toplu sözleşme sürecini bilinçli olarak çıkmaza sürüklemesine tepki gösteren işçiler, fabrikalara kapanarak işyerini terk etmeme eylemi başlattı.
Koç Holding’in en çok kâr eden şirketlerinin başında gelen TÜPRAŞ ile Petrol-İş sendikası arasında sürdürülen, 4300 işçiyi kapsayan Toplu İş Sözleşmesi (TİS) görüşmeleri, şirketin düşük ücret zammı yanı sıra, 3 yıllık sözleşme, mazeret izinlerinin azaltılması, vardiya değişikliği gibi dayatmaları nedeniyle tıkanmıştı.
İşçiler uyarmıştı
İşçiler, yaklaşık bir aydır Aliağa, Kocaeli, Batman ve Kırıkkale rafinerilerinde yaptıkları eylemlerle haklarına yönelik saldırıya izin vermeyeceklerini göstermiş, eylemlerini radikalleştireceklerini duyurarak şirketi uyarmışlardı.
TÜPRAŞ yönetiminin uyarıları dikkate almayan uzlaşmaz tutumu devam edince, işçiler eylemi büyütme kararı aldı. 15 Mayıs’ta gece işbaşı yapan 24.00/08.00 vardiyası sabah eylem başlatarak fabrikayı terk etmedi. Sabah vardiyasına gelen işçilerin de eyleme katıldı. Rafineride, zorunlu bazı alanlar dışında üretim yapılmadığı belirtildi. Eylemlerin ne zaman nasıl sonuçlanacağı henüz bilinmiyorken, işçiler TÜPRAŞ patronunu masada anlaşmaya oturtmaya kararlı görünüyor.
Türk-İş’ten grev uyarısı
Kamuda çalışan 200 bin işçinin zam görüşmeleri için bugüne kadar toplu sözleşme masasına oturmayan iktidara Türk-İş’ten ‘grev’ uyarısı geldi.
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, iktidarın aylardır işçiyle masaya oturmadığını, üstelik işçiyi muhatap dahi almadığını belirterek, “Sendikalarımızın önemli bir bölümünün görüşmeleri tamamlandı, uyuşmazlık sürecine girildi. 60 günlük yasal süresi dolan tüm sendikalarımıza ‘grev kararı alın, hiç uzatmayın’ çağrısı yapacağım” diye konuştu.
Atalay, aileleriyle birlikte 1 milyona yakın insanın yeni zamları beklediğine işaret ederken, iktidarın masanın kurulması için Temmuz ayını işaret ettiğini, ancak işçinin seçimlerden önce zammın netleşmesini beklediğini söyledi.
Yapı Holding’e karşı inşaat işçileri
Çalıştıkları Yapı Holding’in Beşiktaş’taki genel merkezi önünde ödenmeyen hakları için direniş başlatan İnşaat-İş üyesi işçiler, direnişlerinin 3’ncü gününde varılan anlaşmayla mücadelelerini kazanımla sonuçlandırdılar.
Delplast işçileri
Gebze Plastikçiler Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet yürüten Delplast fabrikasında, sendikal örgütlenme nedeniyle Mayıs ortalarında işten atılan 14 işçinin direnişi sürüyor.
Türk-İş’e bağlı Petrol-İş Sendikasına üye olan ve sendikanın yetki belgesinin gelmesiyle işten atılan işçiler kazanıncaya kadar mücadeleye devam edeceklerini söylediler.
Patronun işten atmalara ekonomik krizi gerekçe gösterdiğini belirten işçiler, “Siparişleri takip ediyoruz. Anlaşmalar devam ediyor. Yeni makineler alındı. Patron krizi bahane ediyor. Amacı sendikalaşmanın önüne geçmek ve üye işçileri yıldırmak, biz bunun farkındayız, bu yalana inanmayacağız” dediler.
Cem Bialetti’de anlaşma sağlandı
Kocaeli’de bulunan Cem Bialetti mutfak ve ev eşyaları fabrikasında toplu sözleşmesi görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması nedeniyle 7 Mayıs’ta başlayan grev varılan anlaşmayla sona erdi.
İşçilerin üyesi olduğu DİSK’e bağlı Birleşik Metal İşçileri Sendikası, 20 Mayıs gece yarısına kadar süren müzakereler sonucunda anlaşma sağlanarak toplu sözleşme imzalandığını açıkladı.
Eti Gıda’da anlaşma sağlandı
Eti Gıda Sanayi A.Ş. işletmeleri ile Tek Gıda-İş Sendikası arasında ocak ayında başlayan toplu sözleşme görüşmeleri, alınan grev kararı uygulanmadan anlaşmayla sonuçlandı.
Anlaşmayla ilgili açıklama yapan Tek Gıda-İş, 21 Mayıs’ta gerçekleşen toplantıda yapılan müzakereler sonucunda anlaşma sağlandığını duyurdu.
İki yıllık olarak imzalanan sözleşme 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasında yürürlükte kalacak. Sözleşme, şirketin Eskişehir’de bulunan 7 fabrikasında çalışan 4000’in üzerinde işçiyi kapsıyor.
Marmara Galvaniz’de anlaşma sağlandı
Birleşik Metal-İş Sendikası’nın (BMİS) örgütlü bulunduğu Marmara-Siegener Galvaniz’in Gebze, İzmit ve çorlu fabrikalarında toplu sözleşme süreci tıkanması nedeniyle alınan grev kararı, greve çıkmaya 1 gün kala anlaşmayla sonuçlandı.
Anlaşma sağlanamasaydı işçiler 23 Mayıs’ta greve çıkacaktı. BMİS’in yaptığı açıklamaya göre 2 yıllık imzalanan toplu iş sözleşmesinde; 1’nci yıl net 650 TL zam, 2’nci yıl enflasyon+3 puan, Sosyal haklarda ise enflasyon+3 puan artış yapılması kararlaştırıldı.
Fırat Aksa’da işçiler alacaklarını aldı
Dersim’de, Fırat Aksa şirketinin toplu sözleşme kazanımlarını gasp etmeye çalıştığı DİSK/Enerji-Sen üyesi işçiler, 6 Mayıs’ta iş yavaşlatma eylemi başlatarak haklarının ödemesi için 48 saat süre vermiş, şirket yönetimi ise 24 saat dolmadan işçilere ücretlerinin yatırılacağı sözünü vermişti.
Verilen söz üzerine iş yavaşlatma eylemini sonlandıran işçilerin ücretleri 10 Mayıs’ta eksiksiz olarak hesaplarına yatırıldı. Direniş süreci içerisinde Fırat Aksa’da çalışmakta olan 50’ye yakın işçi de Enerji-Sen’e üye olmak için başvuruda bulundu.
Lipton Çay’da işçiler kazandı
Artvin’in Arhavi ilçesinde üretimini 1 yıl süre ile durdurma kararı alarak yaklaşık 90 işçinin iş akdini askıya alan Lipton Çay fabrikası işçilerinin direnişi sonuç verdi.
İşçilerin üyesi bulunduğu Tek Gıda-İş sendikasından yapılan açıklamada; “Üyelerimizin talepleri işveren tarafından da bir ara formül ile kabul edilir bulunarak uzlaşma sağlanmıştır” denildi.
Anlaşmaya göre patron fabrikayı yeniden açmayı kabul etmezken, çay alımları bölgede devam edecek, işçiler de bölgede bulunan Pazar ve Fındıklı’daki Lipton’a ait fabrikalarda çalışacak.
Ankara’da belediye işçileri yandaş sendikadan istifa etmeye başladı
Ankara Büyükşehir Belediyesi şirketleri olan Belka, Belko ve Bugsaş’ta çalışan, Melih Gökçek döneminde baskıyla Hak-İş’e bağlı sendikaya üye yapılan işçiler, 31 Mart seçimleri sonrasında işveren baskısı ortadan kalkınca Öz Taşıma-İş’ten istifa etmeye başladı.
Taşımacılık iş kolunda bulunan söz konusu şirketlerde toplam 13 bin işçi çalışıyor. İşçilerin TÜMTİS ve Nakliyat-İş sendikasında örgütlenmeye başladığı öğrenildi.
Ailağa Belediyesinde işçilerden eylem
İzmir’in Aliağa ilçesinde MHP’li belediye çok sayıda işçinin görev yerini yasaya aykırı şekilde değiştirirken, bazı işçilerin işine de hiçbir gerekçe göstermeden son verdi. Genel-İş sendikası İzmir 5 nolu şube üyesi işçiler ilçe meydanında direniş nöbeti başlattı.
Kadıköy Belediyesi’ne grev kararı asıldı
DİSK’e bağlı Genel-İş sendikası İstanbul 1 nolu şube üyesi işçiler, Kadıköy Belediyesi’yle yapılan toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmelerinin olumsuz sonuçlanması üzerine iş yerine grev kararı astı.
Grev kararı asıldıktan sonra yapılan açıklamada, TİS ne kadar anayasal haksa grevin de o kadar hak olduğu belirtilerek, TİS görüşmelerinde 6 ayın geride bırakıldığı hatırlatıldı. Grev tarihi olarak tespit edilen 28 Mayıs’ta greve çıkılmadan önce karşılıklı anlayışla TİS’in bağıtlanması dileğinde bulunuldu.
İzsu’da şoförler kazandı
İzmir Su Ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün (İZSU) araçlarında şoför olarak çalışan taşeron işçiler, 50 gündür maaşlarını alamadıkları için 21 Mayıs sabahı iş bıraktı. Şirket yaklaşık 6 saat sonra işçilerin maaşlarını yatırdı.
Genel-İş İzmir 2 No’lu Şube’den yapılan açıklamada, “Eylemimiz başarıya ulaşmış olup maaşlarımız hesaplara yatmıştır. Mücadele etmeye devam edeceğiz” dendi.
Uzel işçilerinin eylemleri sürüyor
İstanbul Rami’de bulunan Uzel traktör fabrikasından tazminatlarını alamadan sokağa atılan işçilerin yıllar sonra başlattıkları hak arayış mücadelesi sürüyor.
Her Pazar günü kapanan fabrika binası önünde bir araya gelen işçiler, şirket patronu ve şirketle suç ortaklığı yaparak kendilerini yüzüstü bırakan Türk Metal sendikasını da hedefleyen protesto gösterisiyle gasp edilen haklarının ödenmesini talep ediyor.
(İşçi Gazetesinden alınmıştır)