Manisa'nın Soma ilçesinde 301 madencinin yaşamını yitirdiği faciayla ilgili 5'i tutuklu, 51 sanıklı davada cezaları içeren kısa kararını daha önce açıklayan mahkeme, gerekçeli kararını da hazırladı. 5 bin 820 sayfadan oluşan kararda "Şirketin yönetim kurulu Başkanı Can Gürkan'ın, ocaktaki yangınlardan ve yapısal eksikliklerinden en baştan itibaren haberdar olduğu hususu mahkememiz tarafından kabul edilmiştir. İddianameye konu olayın en önemli ve temel nedenleri, yönetim anlayış ve uygulamalarından kaynaklanan yapısal nitelikte nedenlerdir" denildi.
Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen faciada, 301 madencinin yaşamını yitirmesinin ardından başlatılan adli soruşturmada, haklarında, 'Olası kastla öldürme', 'Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma', 'Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama' suçlarından 301 kez, 2 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası istemiyle haklarında dava açılan toplam 51 sanık, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandı. 11 Temmuz'da mahkeme heyeti, kısa kararını açıkladı. Mahkeme Başkanı Salih Pehlivanoğlu'nun açıkladığı karara göre, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan 15 yıl, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru 22 yıl 6 ay, maden mühendisi ve İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik 18 yıl 9 ay, maden mühendisi Ertan Ersoy 18 yıl 9 ay hapis cezası aldı. Mahkeme ayrıca Can Gürkan'ı 3 yıl süreyle maden faaliyetlerinde bulunmaktan men etti. Davada, tutuksuz yargılanan sanıklardan emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik'e 11 yıl 8 ay, maden mühendisleri Yasin Kurnaz ve Hilmi Kazık'a 10 yıl 10'ar ay, Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Sevinç, çalışanlardan Hilmi Karakoç, Mehmet Eres, Hüseyin Alkan, Fuat Ünal Aydın'a 8 yıl 4'er ay ve Murat Bodur'a 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Aralarında şirketin patronu Alp Gürkan'ın da bulunduğu 37 kişi de beraat etti.
GEREKÇELİ KARAR 5 BİN 820 SAYFA
Mahkeme heyeti, yaklaşık 1,5 aylık aradan sonra gerekçeli kararı da yazdı. Sanıkların savunmalarından mağdur ailelerin anlatımlarına, yaralı kurtulanların tanıklıklarından sanıklara yönelik değerlendirmelere kadar pek çok konuya yer verilen gerekçeli karar, toplam 5 bin 820 sayfa tuttu.
Mahkeme heyeti, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı ve davanın bir numaralı sanığı Can Gürkan'a ait bölümdeki değerlendirmelerinde çarpıcı tespitlere yer verdi. Gerekçeli kararda, şu ifadelere yer verildi.
"Can Gürkan'ın Eynez ocağındaki yangınlardan ve ocağın yapısal eksikliklerinden, ocağın devir alındığı tarihten, yani en baştan itibaren şirketin yönetimi kurulu başkanı olan sanığın, haberdar olduğu hususu mahkememiz tarafından kabul edilmiştir" denildi. Olaya dair değerlendirmelerini sürdüren mahkeme heyeti, "İddianameye konu olayın en önemli ve temel nedenleri, yönetim anlayış ve uygulamalarından kaynaklanan yapısal nitelikte nedenlerdir. Olay, bir anlık hatalı uygulama, bir işçinin yanlış bir davranışına münhasıran bir vardiyaya tesadüf eden bir icrai hareket gibi anlık kusurlu bir harekete dayanmamaktadır. İddianameye konu olan olayın meydana gelmesinin somut olay üzerinden örneklemek gerekir ise yıllık 1,5 milyon ton kömür üretimine göre planlanmış ocak altyapısına rağmen, Haziran 2011 tarihli ek uygulama revize projesiyle projelendirilen S panolarına yönelik ikinci hava yolu paralele havalandırma yolunun uygulamaya geçirilmeyip, mevcut öngörülen riskli durum ile üretime devam etme ve yıllık 3,5 milyon ton olmak üzere uzun zamana yayılan hareketlerin birikimi olmuştur. Özellikle meydana gelen yangının zararlı etkilerini arttırıcı nitelikteki havalandırma sorununun uzun yıllar şirket yönetim kurulu üyeliği yapıp, kaza tarihinde ise şirket yönetim kurulu başkanı sıfatına haiz sanık Can Gürkan tarafından oluşturulan mekanizasyona bağlı hızlı üretim artışı temelli üretim anlayış ve yaklaşımı doğrultusunda bu yönü ile karar alma yetkisi kapsamında işletme organizasyonunu aşan yapısal nitelikte bir kusur ve problem olduğu açıktır. Gerçekten, işletilen ocak yüksek risk içermekte olup, bu risklerle yukarıda belirtildiği üzere yüklenici şirket yönetim kurulu başkanı tarafından bizzat bilinmektedir."
CAN ATALAY: KARAR TOPLUMUN VİCDANINI DERİNDEN YARALAR NİTELİKTEDİR
Avukat Can Atalay, Soma Katliamı davasının gerekçeli kararını BirGün'e değerlendirdi. "Soma katliamı dosyasında neyin nasıl olduğu kimin bu soruşturmadan hangi gerekçe ile sorumlu olduğu çok açık bir şekilde ortaya çıkmıştı" diyen Atalay, "Patron, patron vekilleri, üst düzey yöneticiler ve diğer yöneticiler olayın olacağını ön görmüşler buna ilişkin olarak alınması gereken tedbirleri saptamışlar hatta bu tedbirleri projelendirmişler. Fakat en basit itibariyle kar hırsı nedeniyle bu alınması gerektiğini öngördükleri tedbirleri ve projeleri almayarak 301 işçinin göz göre göre ölümüne sebep olmuşlardır" ifadelerini kullandı.
Atalay, "Katil fiili yani katil olmak dediğimiz şey tam olarak budur. Burada olayın oluş biçiminin nasıl olduğuna ilişkin saptamaya dair bir tartışma yapmıyoruz aslında, olayın nasıl olduğunu biliyoruz. Açıkça görülüyor ki, olaydan kimin hangi gerekçeyle sorumlu olduğuna ilişkin bir kaçak dövüş yapılıyor" diye konuştu.
Atalay, sözlerini şöyle sonlandırdı:
"Bu dosya kararı açıklanmak üzereyken, savcılık esas hakkındaki görüşünü açıklamak üzereyken Manisa Başsavcılığının müdahalesi ile dosya esas hakkında görüş bildirilmeyerek kitlendi, bu arada mahkeme heyeti değiştirildi ve sonrasında da bu kusur tartışmasında mahkeme heyeti tarafından kabul edilemez yöntemlere başvuruldu. Dolayısıyla bu karar toplumun vicdanını derinden yaralar niteliktedir."
Kaynak: BirGün
